ارزیابی شاخص های جوانه زنی دو گونه سریش ایرانی (Eremurus kopetdaghensis و Eremurus luteus) با تیمار اسید جیبرلیک و سرما

سریش از گیاهان ریزوم دار بهارگل با گل آذین زیبا و منحصر به فردی است که ارزش زینتی بسیاری دارد. متاسفانه علیرغم ارزشمند بودن گونه های بومی آن، اطلاعات در مورد تنوع آن اندک و تنها استفاده از چسب سریش مرسوم بوده است. هدف از این پژوهش معرفی با صرفه ترین روش جوانه زنی و رفع خفتگی بذرهای سریش کپت داغ (Eremurus kopetdaghensis M. Pop ex B. Fedtsch.) و سریش لیمویی (Eremurus luteus Baker) و ارایه مناسبترین گونه برای شرایط ایران بود. بدین منظور برای دستیابی به مناسبترین مکان جهت افزایش جوانه زنی، قدرت زنده مانی و رفع خفتگی بذرها، تحت پیش تیمارهای محرک فیزیکی شامل خیساندن بذر به مدت 72 ساعت، سمباده کشیدن پوسته بذر و تیمار هورمونی جیبرلیک اسید ppm 10 قرار گرفتند و سپس در خاک گلدان در سه مکان کجور، باغ گیاه شناسی ملی ایران با دمای متغیر و در سردخانه با سرمای ثابت 4 درجه سانتی گراد به مدت 30 روز نگهداری شدند. نتایج نشان داد برای شکست خواب و افزایش جوانه زنی به اسید جیبرلیک ppm 10 و افزایش تعداد روزهای یخبندان نیاز است و سرمای زمستانه موجب تاخیر در زمان جوانه زنی و افزایش تعداد بذرهای جوانه زده شد که در سریش کپت داغ با درصد جوانه زنی 70، سرعت جوانه زنی 5/7، شاخص بنیه بذر 23/7 و در سریش لیمویی با درصد جوانه زنی 55، سرعت جوانه زنی 79/8 و شاخص بنیه بذر 15/10 در کجور، به ترتیب در سریش کپت داغ 6/42، 9/8، 56/5 و در سریش لیمویی 40، 6/9، 06/11 در باغ گیاه شناسی و در سریش کپت داغ 3/33، 31/0، 56/0 و در سریش لیمویی 33/45، 72/0، 65/3 در سردخانه بود و در مقایسه با تیمار شاهد که فقط تحت پیش تیمار محرک فیزیکی بودند اختلاف معنی داری مشاهده شد. مقایسه ی بین دو گونه نشان داد که قدرت زنده مانی سریش لیمویی بیشتر از سریش کپت داغ در هر سه موقعیت باغ گیاهشناسی، کجور و سردخانه با سرمای ثابت 4 درجه سانتی گراد بود و می توان از این گونه برای تکثیر در اقلیم های مشابه استفاده نمود.