واکاوی زمانی- مکانی فرین های سرد ایران تحت تاثیر گرمایش جهانی به منظور کاهش مخاطرات

توجه به تغییرات اقلیمی در سال های اخیر به علت پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و خسارات مالی مرتبط با رویدادهای ناهنجار آن به منظور کاهش مخاطرات اهمیت زیادی پیدا کرده است. در یک سامانه مدیریت ریسک بهنجار، پیش بینی و شناسایی، رکن اصلی سامانه تلقی می شود؛ ازاین رو این پژوهش با هدف واکاوی اثر گرمایش جهانی در بروز دماهای فرین سرد ایران طی دهه های آتی انجام گرفته است؛ چرا که شناسایی این مناطق و منطقه بندی آنها گامی مهم در کاهش مخاطرات ناشی از آن تلقی می شود. به منظور دستیابی به هدف تعیین شده، نخست داده های دمای روزانه مدل EH5OM موسسه ماکس پلانک آلمان طی دوره آماری 2050-2015 میلادی، تحت سناریوی A1B با تفکیک 1/75 درجه قوسی، برای گستره ایران بارگیری شد. در گام بعدی داده های نام برده با تفکیک مکانی 0/27×0/27 قوسی توسط مدل ریزمقیاس شدند. برای شناسایی روزهای فرین سرد از نمایه انحراف بهنجار شده دما  بهره گرفته شد. داده ها برحسب مقدار این نمایه و گستره حاکمیت گرما  مرتب شد و سپس 500 روز اول که شرط را برآورد می کرد در حکم نمونه انتخاب و آرایه ای به ابعاد 2140×500 تشکیل شد. نتایج حاکی از این است که ایران را می توان از نظر سرماهای فرین با استفاده از تحلیل خوشه ای به روش [1]SOM در شبکه عصبی به 9 ناحیه تقسیم کرد. در دهه های آینده سرمای فرین در نیمه غربی و نوار ارتفاعی (کوهستان و کوهپایه) بیشتر از نواحی داخلی و سواحل جنوبی کشور خواهد بود. کمینه رخداد فرین سرد ایران مربوط به ناحیه دشت کویر و بیشینه آن نیز در ناحیه شمال غرب مشاهده می شود.