بررسی رابطه تامین منابع مالی، زیرساخت های فیزیکی، قانونی و نیروی انسانی در اجرای برنامه بیمه درمانی روستائیان و عشایر سازمان بیمه سلامت کشور

برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع بیمه درمانی روستاییان و عشایر ایرانی در سال 1384 با تصویب در مجلس شورای اسلامی در سازمان بیمه خدمات درمانی وقت آغاز بکار نمود. جهت اجرای این برنامه توجه به منابع مالی و سایر زیرساخت های فیزیکی، قانونی، منابع انسانی اجتناب ناپذیر است. این پژوهش به بررسی عوامل موثر در موفقیت این طرح ملی در حوزه های بیان شده با توجه به میزان سهولت و قابلیت در دسترس بودن و نقش آن ها در موفقیت برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع بیمه درمانی روستاییان و عشایر ایرانی طی سال 1396 می پردازد.

این مطالعه ابتدا بر اساس روش دلفی و با استفاده ازنظر متخصصین این حوزه که عبارت اند از: پزشکان شاغل در طرح روستایی، بازرسان و ناظران اجرای طرح بیمه سلامت و کارشناسان و مدیران استان های خوزستان، اصفهان، لرستان، ایلام، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد که بر اساس نمونه گیری هدفمند و زنجیره ای انتخاب شده اند، به احصاء متغیرهای دخیل در زیرساخت فیزیکی، قانونی، نیروی انسانی و تامین منابع مالی می پردازد. سپس از طریق آزمون تی استیودنت به مقایسه جوابیه ها با جداول استاندارد اقدام می گردد.

 درنهایت مشخص گردید در تامین منابع مالی، زیرساخت های فیزیکی، قانونی و نیروی انسانی پس از گذشت چند سال از شروع طرح، شاخص های همچون، تخصیص به موقع منابع مالی و تامین بسته خدمتی، تعیین سرانه واقعی و پرداخت خدمات به صورت سرانه ای، تصویب قانون نظام ارجاع و قوانین بالادستی، پرداخت فرانشیز در سطوح 2 و 3 به همراه تعداد نیروی متخصص در روستاها، توزیع مناسب آن ها بر اساس تراکم جمعیتی در کنار گسترش مراکز درمانی بر اساس این تراکم، آموزش مناسب و عقد قراردادهای بلندمدت، موجب ایجاد احساس سودمندی و سهولت استفاده از خدمات نزد بیمه شدگان می گردد که با تغییر نگرش به طرح پزشک خانواده و موفقیت اجرای این طرح، رابطه معنی داری وجود دارد.

 پس از گذشت چند سال از اجرای برنامه پزشک خانواده روستایی، این طرح به لحاظ تامین منابع مالی و سایر زیرساخت ها عملکرد نسبتا خوبی دارد، ولی هنوز نظام ارجاع به درستی اجرا نمی شود و پس خوراندها از پزشکان متخصص به پزشکان خانواده ارسال نمی گردد.