آسیب پذیری زیرساخت های نواحی جنوبی استان خوزستان در شرایط تغییر اقلیم

یکی از مهم ترین مباحث و چالش های پیش روی بشر، پدیده تغییر اقلیم و اثرهای آن بر تاسیسات، صنایع و زیرساخت های یک مکان است. استان خوزستان و به خصوص بخش جنوبی آن از قطب های مهم صنعتی، تجاری و بندرگاهی کشور است. در دهه اخیر پدیده های جوی همچون ریزگردها، امواج گرمایی و بارش های سیل آسا سبب اختلال در فعالیت این زیرساخت ها و صنایع شده است. یکی از آثار تغییرات اقلیمی، نا هنجاری در شدت و تکرار وقوع فرین های اقلیمی است. هدف این پژوهش، آشکارسازی پهنه بندی آسیب پذیری زیرساخت های نواحی جنوبی استان خوزستان در شرایط تغییر اقلیم است. به این منظور ابتدا ایستگاه ها براساس دوره آماری مرتب شدند. هشت ایستگاه انتخاب شد و با استفاده از دو آزمون تحلیل روند یعنی آزمون تحلیل روند تخمینگر شیب سنس و آزمون تحلیل روند من-کندال روند سری زمانی 29 ساله این عناصر در طی دوره آماری پایه (2017-1989)، بررسی شد. دوره تغییر اقلیم تحت دو سناریوی RCP4.5 و RCP8.5 گزارش پنجم CMIP5 استخراج شد. با استفاده از الگوریتم AHP ماتریس مقایسه زوجی مخاطرات اقلیمی خسارت زا تشکیل شد. بعد از مشخص شدن وزن هر کدام از فاکتورها، در نرم افزار ArcGIS این وزن ها روی لایه های هر کدام از فاکتورهای اقلیمی اجرا شده و چهار پهنه خسارت زایی اقلیمی مشخص شد. براساس وزن نهایی به دست آمده از ماتریس مقایسه زوجی، سیلاب، گرد و غبار و سپس امواج گرم به ترتیب با وزن نهایی 0/17، 0/16 و 0/15 بیشترین تاثیر را در شدت خسارت زایی اقلیمی برای زیرساخت های مختلف منطقه داشته اند. پهنه با قابلیت مخاطره زایی بسیار زیاد در بخش های شمالی و مرکزی منطقه تحقیق دیده می شود. طبقه دارای خسارت زایی اقلیمی کم منطبق بر غربی ترین بخش از منطقه تحت مطالعه است. تنش های حرارتی ناشی از موج گرم و شرجی در این منطقه کم رنگ تر است، اما گرد و غبار و بارش های رگباری منجر به سیل در این پهنه از مخاطرات اقلیمی مهم به شمار می رود.