ارزیابی جمعیت گونه های رایج آفات انباری در میوه خرمای رقم زاهدی بر اساس روش طیف سنجی

این پژوهش برای تدوین برنامه نمونه برداری آفات انباری خرما شامل: شپشه دندانه دار Oryzaephilus surinamensis (Linnaeus)، شب پره آرد Ephestia kueheniella (Zeller) و شب پره هندی  interpunctella (Hübner) Plodiaدر خرمای رقم زاهدی با استفاده از روش طیف سنجی نوری انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل انجام شد. فاکتور اول شامل مراحل تخم، لارو، شفیره و حشره کامل و فاکتور دوم ده تراکم 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40، 45 و 50 عدد از هر مرحله بود. نتایج نشان داد که طول موج حداکثر جذب برای تخم، لارو، شفیره و حشره کامل شپشه دندانه دار به ترتیب معادل 1220، 1240، 1280، 1300، شب پره آرد 1210 1270، 1320، 1360 و شب پره هندی 1310، 1320، 1380، 1400 نانومتر بود. تعداد نمونه لازم (هر نمونه 110 گرم میوه) برای ارزیابی صحیح تخم، لارو، شفیره و حشره کامل به ترتیب برای شپشه دندانه دار معادل 1، 2،1 ،3 ، شب پره آرد 1، 1، 3، 3 و شب پره خشکبار 1، 1، 2 و 3 نمونه بود. از دو مولفه تغییرات نسبی (RV) و دقت نسبی شبکه (RNP) برای ارزیابی کارایی استفاده شد. مقدار شاخص RV برای آفات در مراحل رشدی به ترتیب برای شپشه دندانه دار 23/2، 26/3، 15/3، 52/2، شب پره آرد 42/1، 64/1، 78/1، 71/3 و شب پره هندی 23/2، 27/3، 15/3 و 52/3 بود. در تمام موارد، خطای نمونه برداری کم تر از 10 درصد بود. مقدار شاخصRNP در چهار مرحله رشدی به ترتیب برای شپشه دندانه دار 79/39، 06/18، 39/32، 37/22 شب پره آرد 54/22، 58/27، 15/3، 33/10 و شب پره هندی 51/36، 71/23، 58/15 و 99/10 بود. با توجه به نتایج، روش طیف سنجی، توانایی تشخیص مراحل پنهان (تخم و شفیره) آفات را با حداکثر دقت و حداقل هزینه دارد.