شواهدی از فن مدیریت اداری طی هزاره چهارم پ.م. در دشت قزوین

بررسی روند گذار جوامع انسانی پیش ازتاریخ از جامعه ساده به طبقاتی و حکومتی از موضوعات مهم در باستان شناسی است. فن مدیریت اداری یکی از ویژگی های گونه نمای جوامع انسانی پیش ازتاریخ با ساختار پیچیده محسوب می شود که نشان دهنده نظارت گروهی از افراد جامعه بر امور سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است. طی کاوش های باستان شناسی سال 1395 در محوطه آلو در روستای رادکان واقع در دشت قزوین که مربوط به دوره مس سنگی جدید است، یک زباله دانی بزرگ کشف شد که مواد فرهنگی گوناگونی در آنجا انباشت شده بودند. ازجمله یافته های مهم می توان به اثر مهرهای گلی و انواع اشیاء شمارشی اشاره کرد. اثر مهرهای گلی یکی از کارابزارهای اصلی فن مدیریت اداری هستند. اهمیت این یافته ها در این است که در محوطه های کاوش شده فلات مرکزی، تا پیش از پدیده آغاز ایلامی، این گونه مواد فرهنگی به ندرت به دست آمده اند. هدف از نوشتار پیش رو، معرفی و تفسیر شواهد مربوط به فن مدیریت در محوطه آلو و بررسی ریشه های تحولات اجتماعی و اقتصادی در فلات مرکزی است. روش مطالعه بدین سان بوده است که ابتدا پیشینه تحولات فرهنگی با تاکید بر فن مدیریت و پردازش اطلاعات در فلات مرکزی وارسی شده و سپس مواد فرهنگی مربوطه در محوطه آلو معرفی و تفسیر شده اند. درنتیجه، جوامع انسانی فلات مرکزی در نیمه هزاره چهارم پ.م. و پیش از پدیده آغاز ایلامی، به آن سطح از پیچیدگی های اجتماعی و سیاسی رسیده بوده اند که ساختاری طبقاتی - و شاید خان سالاری - داشته باشند. این تحولات در کنار برهم کنش ها و تاثیر و تاثرات فرهنگی با مناطق هم جوار، ریشه در فلات مرکزی داشته اند.