ارزیابی اثر آنتاگونیستی استرپتومایسس های ریزوسفر گندم در بیوکنترل پوسیدگی معمولی ریشه ناشی از Bipolaris sorokiniana

پوسیدگی معمولی ریشه و طوقه گندم با عامل Bipolaris sorokiniana از مهم ترین بیماری های گندم در جهان است. در این مطالعه 60 جدایه استرپتومایسس از ریزوسفر گندم جداسازی و به روش کشت متقابل در شرایط آزمایشگاه غربال شدند. جدایه های UTS22، UTS3 و UTS4 با 6/46، 6/45 و 42 درصد بیشترین میزان ممانعت را از رشد میسلیوم بیمارگر نشان دادند. اغلب جدایه های مورد بررسی به فعالیت های فیزیولوژیکی و آنزیمی نظیر کلنیزاسیون، تثبیت نیتروژن، حلالیت فسفات، آنزیم پروتیاز و کیتیناز نتیجه مثبت نشان دادند. به ترتیب جدایه های UTS3، UTS18 و UTS4 با 96/67، 3/61 و 63/54 درصد بیشترین میزان ممانعت را با تولید متابولیت های فرار از رشد میسلیوم بیمارگر نشان دادند. بررسی های گلخانه ای در قالب طرح کامل تصادفی با استفاده از روش پوشش دار کردن بذر گندم با غلظت CFU/ml 108 سوسپانسیون جدایه های برتر انجام شد. بر اساس نتایج، جدایه UTS22 با 6/55 درصد بیشترین میزان کنترل بیماری را نشان داد و همچنین باعث افزایش معنی دار شاخص های رشد گندم در مقایسه با تیمار شاهد سالم شد. با توجه به نتایج شناسایی مولکولی بر اساس توالی 16S rDNA، جدایه UTS22 متعلق به گونه Streptomyces fulvissimus بوده و به عنوان جدایه برتر در کنترل بیولوژیک B . sorokiniana معرفی می شود.