کاوشی تاریخی در معانی ماده قرآنی «ا ن ث» با رویکرد مسیرشناسی ساخت

ماده قرآنی «ا ن ث» و مشتقات آن، بخش مهم بار معنایی مربوط به نگرش جنسیتی را در قرآن کریم حمل می کند و از همین رو، مداقه در معنای آن، در حل مسایل مربوط به جنسیت، مهم و کارگشا است. در منابع لغوی و تفسیری بر مبنای واحدانگاشتن ریشه ماده «ا ن ث»، نوعی ارتباط معنایی از نوع تلازم میان جنسیت مونث و سستی برقرار شده که گاه بهصراحت از آن سخن آمده و در بسیاری از مواقع، به طور ضمنی در نظر گرفته شده است. در پژوهش حاضر، کوشش میشود با بهره گیری از روش های معناشناسی تاریخی، به ویژه مسیرشناسی ساخت و گونهشناسی ساخت معنا، نسبت میان جنسیت مونث و معنای سستی از حیث ریشه، کاویده و میزان موجه بودن این رابطه ارزیابی شود. نتیجه کاوش این است که ارتباط میان این دو معنا، حاصل اشتراک لفظی کهن در زبان سامی مادر است و سابقه مرتبط دانستن دو معنا در حد اشتراک معنوی، به دوره اسلامی و حدود دو قرن پس از نزول قرآن کریم باز میگردد. بر اساس این، کاربردهای قرآن را نمیتوان با این پیوند متاخر فهم کرد و ارتباط برقرارشده را به نظام معنایی قرآن کریم نسبت داد.