کارایی مدیریت شیمیایی علف های هرز در نظام های کشاورزی رایج و حفاظتی منطقه سرد خراسان رضوی

کاربرد شخم حفاظتی با حفظ بقایا می تواند پاسخی به نگرانی اصلی در مورد از بین رفتن خاک باشد. این پژوهش، به منظور بررسی تاثیر روش های مختلف خاک ورزی و میزان بقایای گیاهی، بر کارایی مبارزه شیمیایی علف های هرز، در مزرعه تحقیقاتی جلگه رخ (خراسان رضوی) طی سال های زراعی 95-93، در قالب طرح کرت های دوبار خردشده با سه تکرار و در تناوب چغندر قند، جو، ذرت، گندم اجرا شد. کرت های اصلی، سه روش خاک‏ورزی متداول، کم خاک ورزی و بی خاک ورزی و کرت‏های فرعی، شامل مدیریت بدون بقایا، حفظ 30 درصد و حفظ 60 درصد بقایای محصول بود. مهار شیمیایی، مهار دستی و تیمار بدون مهار علف های هرز، در کرت های فرعی دوم قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کاربرد علف کش های چغندرقند، باعث کاهش معنی دار تراکم (31 درصد) و وزن خشک (57 درصد) علف های هرز و افزایش معنی دار عملکرد (64 درصد)، نسبت به شاهد شد اما نتوانست از کاهش معنی دار عملکرد ریشه چغندرقند در دو نظام حفاظتی در مقایسه با نظام رایج جلوگیری کند. اثر خاک ورزی، بقایا و مبارزه شیمیایی بر عملکرد جو معنی دار نشد و از این نظر، گیاه زراعی جو، در نظام حفاظتی، مطلوب ارزیابی شد.  خاک ورزی رایج در ذرت، موجب کاهش معنی دار علف های هرز (83 درصد نسبت به بی خاک ورزی) شد. عملکرد دانه ذرت در نظام خاک ورزی رایج و کم خاک ورزی (به ترتیب 53/3 و 33/4 تن در هکتار)، نسبت به نظام بی خاک ورزی (14/3 تن در هکتار)، به طور معنی داری افزایش یافت. مبارزه شیمیایی با علف های هرز، موجب افزایش معنی دار عملکرد ذرت (23 درصد نسبت به شاهد بدون وجین)، هم سطح با وجین دستی شد. در گندم، بهترین عملکرد دانه در نظام کم خاک ورزی، وجود 30 درصد بقایا و مبارزه شیمیایی با علف های هرز به دست آمد.