بررسی واکنش سه رقم گندم نان بهاره (.Triticum aestivum L) به تاریخ کاشت در منطقه اهواز

به منظور بررسی واکنش صفات اگروفیزیولوژیک ارقام گندم به تاریخ کاشت، این پژوهش بر اساس آزمایش کرت های یکبار خرد شده (اسپلیت پلات) بر پایه طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد.سه تاریخ کاشت نیمه آبان ماه، نیمه آذرماه و نیمه دی ماه به عنوان کرت اصلی و سه رقم گندم نان بهاره (چمران، چمران 2 و افلاک) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تاریخ کاشت، رقم و برهم کنش آن ها بر صفات مورد مطالعه در سطح یک درصد معنی دار گردید. بیش ترین میانگین عملکرد دانه در رقم چمران 2 در تاریخ کاشت نیمه آبان ماه (545 گرم بر متر مربع) و کمترین مقدار به رقم افلاک در تاریخ کاشت نیمه دی (273 گرم بر متر مربع) اختصاص یافت. کاهش عملکرد دانه در تاریخ کاشت دی ماه به دلیل کاهش معنی دار تعداد سنبله در واحد سطح و میانگین وزن دانه بود. رقم چمران 2 در تاریخ کاشت نیمه آبان ماه با عملکرد دانه 545 گرم بر متر مربع و رقم افلاک در تاریخ نیمه دی ماه با عملکرد دانه 273 گرم بر متر مربع به ترتیب بیش ترین و کم ترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. در مقایسه بین ارقام مختلف گندم در تاریخ های مختلف کاشت این تحقیق مشاهده گردید که بین سرعت و مدت پرشدن دانه رابطه معکوس وجود دارد، با تغییر تاریخ کاشت از نیمه آبان ماه به نیمه دی ماه، سرعت پرشدن دانه از 51/1 به 98/0 میلی گرم دانه در روز، مدت پرشدن دانه از 48 به 33 روز، وزن هزار دانه از 41 به 28 گرم و نهایتا عملکرد دانه از467 به 299 گرم در متر مربع کاهش یافت. در مجموع رقم چمران 2 نسبت به سایر ارقام از میانگین تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد، شاخص برداشت و سرعت موثر پر شدن دانه بیشتری برخوردار بود، لذا در تاریخ کاشت مطلوب نیمه آبان ماه قابل توصیه به بهره برداران در منطقه مورد مطالعه می باشد.