بررسی امکان کاهش خسارت پروتئین و روغن کنجد با محلول پاش پوترسین و نیترات کلسیم تحت شرایط کمبود آب

کنجد یکی از قدیمی ترین گیاهان زراعی دنیا می باشد که به دلیل برخورداری از روغن بالای دانه یکی از مهم ترین گیاهان روغنی مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. این آزمایش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل با سه سطح رطوبتی 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی در کرت اصلی و محلول پاشی نیترات کلسیم در سه سطح 0، 5 و 10 میلی مولار و پوترسین در دو سطح (5/0 میلی مولار و محلول پاشی با آب) در کرت های فرعی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1397 اجرا شد. نتایج نشان داد برهم کنش سطوح رطوبتی در نیترات کلسیم در پوترسین در صفات محتوای نسبی آب، نشت یونی، پتانسیل اسمزی، عملکرد دانه، عملکرد روغن و درصد پروتئین معنی دار شد. کاهش سطوح رطوبتی 50 درصد نیاز آبی منجربه کاهش محتوای آب نسبی، پتانسیل اسمزی، عملکرد دانه، عملکرد روغن و درصد روغن شد، اما نشت یونی و درصد پروتئین دانه تحت شرایط کاهش سطوح رطوبتی افزایش پیدا کرد. در بین ترکیبات محلول پاشی شده، کاربرد نیترات کلسیم 10 میلی مولار و مصرف پوترسین از نظر صفات محتوای نسبی آب، عملکرد دانه، عملکرد روغن و درصد پروتئین دارای میانگین بالاتری در مقایسه با بقیه تیمارها بود. بیش ترین عملکرد دانه (93/1673 کیلوگرم در هکتار) در سطوح رطوبتی 100 درصد نیاز آبی با مصرف پوترسین و 10 میلی مولار نیترات کلسیم حاصل شد. هم چنین برهم کنش های دوگانه سطوح رطوبتی در نیترات کلسیم و سطوح رطوبتی در پوترسین بر درصد روغن دانه معنی دار شد.