بررسی بیواکولوژی پروانه گالزای صنوبر Paranthrene tabaniformis Rott. (Lep.: Sessiidae) و روش های کنترل آن در استان گیلان

پروانه گالزای صنوبر Paranthrene tabaniformis Rott. (Lep.: Sessiidae) از آفات مهم صنوبر به شمار می رود که انتشار وسیعی در کشورهای آسیایی، اروپایی، آفریقایی و آمریکای شمالی داشته و در ایران نیز در سال 1340 توسط فرحبخش گزارش شد. در این بررسی، زیست شناسی این آفت به طور عمده در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته و همچنین ایستگاه های فخرآباد (لشت نشاء) و پیلمبرا (پره سر)، نهالستان لاکان رشت و تعدادی از نهالستان های خصوصی در کیاشهر و ضیابر در استان گیلان مطالعه شد. حشره کامل این آفت، پروانه ای است زنبور مانند که از اواخر اردیبهشت ظاهر شده و تا اواخر شهریور فعالیت می نماید. ماده ها پس از جفت گیری تخم ها را به صورت انفرادی، دوتایی و به ندرت بیش تر در جهات مختلف در ارتفاع بین 30 سانتی متر تا 5/2 متر روی چین خوردگی های پوست ساقه، پشت برگ ها و حاشیه جوانه های جانبی قرار می دهند. دوره جنینی 10-14 روز بوده و لاروها بعد از خروج از تخم با ایجاد حفره کوچکی در پوست و به طور معمول در محل اتصال دمبرگ به ساقه به داخل ساقه های نرم نفوذ می کنند و به تدریج ایجاد دالان می نمایند. بیش ترین طول دالان لارو ی 25 سانتی متر می باشد. فعالیت لارو های این آفت روی ساقه نهال های یک ساله کلن های مختلف گونه های اورامریکن و دلتوییدس، به صورت ایجاد گال هایی با شدت های مختلف در استان گیلان مشاهده شد. آلودگی شدید نهال ها می تواند منجر به شکستگی ساقه در هنگام وزش باد شود. زمستان گذرانی به صورت سنین سوم تا ششم لاروی است. لاروها از فروردین دوباره فعالیت خود را از سر می گیرند و بعد از مدتی تغذیه، به شفیره تبدیل می شوند. دوره شفیرگی این آفت در طبیعت بین 17-19 روز متغیر است. پروانه گالزای صنوبر دارای یک نسل در سال می باشد.