تجزیه و تحلیل چند متغیره و تک متغیره ی تنوع ژنتیکی در توده های مرزه ی ایرانی (Satureja hortensis L.) بر پایه ی صفات ریخت شناسی

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی در توده های مرزه ی ایرانی، ارقام مختلف با آنالیزهای چند متغیره و تک متغیره تجزیه وتحلیل شدند که وجود تفاوت های معنی دار در برخی از صفات اثبات گردید. نتایج مقایسه میانگین با آزمون LSD تفاوت ها را در بین توده ها از لحاظ صفات معنی دار شده نمایان ساخت. در این رابطه، بیش ترین میانگین های معنی دار شده برای صفات، در ارتباط با توده های مشهد، تبریز1، تبریز2 و کرمانشاه بود. نتایج تجزیه همبستگی، همبستگی مثبت (بین وزن تر کل و وزن تر ساقه) و منفی (بین تعداد برگچه ها نسبت به ساقه ی اصلی و فاصله ی میان گره ها) بالایی را در بین صفات نشان داد که می-تواند در مطالعه ی روابط بین صفات موثر باشد. بر پایه ی نتایج تحلیل عاملی، صفات معنی دار شده در عامل اول که شامل وزن تر کل، وزن تر ساقه، وزن تر ریشه، وزن خشک کل، وزن خشک ساقه و وزن خشک ریشه بودند، همبستگی بالایی با یک دیگر داشته و مستقل از بقیه ی عامل ها بودند. بنابراین عامل اول به دلیل دارا بودن میزان بالای اشتراک پذیری، به عنوان عامل وزن نام گذاری گردید. طبق تجزیه خوشه ای، 29 توده در چهار گروه با خصوصیات فنوتیپی مشابه در هر گروه قرار گرفتند و تجزیه تابع تشخیص نیز صحت گروه بندی را با میزان 2/97 درصد تایید نمود. با توجه به گروه بندی، هیچ ارتباطی بین تنوع ژنتیکی و فاصله ی ژنتیکی توده ها مشاهده نشد. با این حال، توده های گروه های مختلف می توانند در برنامه های به-نژادی گزینش گردند. نتایج این تحقیق می تواند در شناسایی و مدیریت ژرم پلاسم مرزه ی ایرانی مفید و موثر باشد.