اثر آبیاری تناوبی و فاصله کاشت بر رشد و شاخص های رشدی و آب مصرفی گیاه برنج (Oryza sativa L.) در شرایط آب وهوایی گیلان

این آزمایش با هدف بررسی اثر آبیاری تناوبی و فواصل مختلف کاشت بر سرعت رشد و شاخص های رشدی و میزان آب مصرفی گیاه برنج (Oryza sativa L.)، در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج استان گیلان در دو سال زراعی 94- 1393 و 95- 1394 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. عامل اصلی آزمایش شامل آبیاری تناوبی دارای پنج سطح (آبیاری هر روزه به صورت غرقاب (به عنوان شاهد) و پنج، هشت، 10 و 15 روز یک بار) و عامل فرعی شامل چهار فاصله کاشت (20×20، 25×25، 15×30، 20×30 سانتی متر) بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل آبیاری تناوبی و فاصله کاشت بر صفات وزن خشک برگ و ساقه و CGR در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. هم چنین اثرات ساده آبیاری تناوبی و فاصله کاشت بر صفات شاخص سطح برگ و NAR در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. به طوری که فاصله کاشت 20×20 سانتی متر بهترین شرایط را برای گیاه برنج در شدت های مختلف تنش ایجاد نمود. فاصله کاشت 25×25 سانتی متر نیز ضعیف ترین شرایط را برای گیاه ایجاد نمود. در تراکم پایین، رقابت بین ردیف ها (برون بوته ای) و حتی درون بوته ای تا زمان گل دهی و تشکیل دانه کمتر است و پس از این مرحله رقابت زیادی جهت مواد فتوسنتزی در بذر پانیکول ایجاد می گردد و باعث پوکی دانه می شود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در بین سطوح آبیاری، آبیاری هر روزه بیشترین شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول را دارا بود. بر این اساس، به نظر می رسد انتخاب تراکم مناسب راهکاری مدیریتی برای دستیابی پایدار به عملکرد اقتصادی به ویژه در شرایط محدودیت آب می باشد که این امر می تواند به طور ویژه ای رشد و عملکرد برنج و میزان مصرف آب و به تبع آن کارآیی مصرف آب و بهره وری آب را تحت تاثیر قرار دهد.