مقایسه کمی، کیفی و خاک جنگل کاری های بلند مازو و کاج تدا در حوضه 25 شن رود استان گیلان

بررسی رشد و عمل کرد جنگل کاری ها بر مدیریت بهتر این توده ها و موفقیت جنگل کاری های بعدی تاثیرگذار است. مطالعه حاضر نیز به منظور بررسی وضعیت جنگل کاری های 32 ساله بلند مازو (C. A. Mey. Quercus castaneifolia) و کاج تدا (Pinus taeda L.)  در حوضه 25 شن رود در استان گیلان انجام شد. در هر منطقه پنج قطعه نمونه چهار آری به صورت منظم با ابعاد شبکه 50×100 متر پیاده و در آن قطر، ارتفاع کل، ارتفاع تنه بدون شاخه و برخی صفات کیفی درختان از جمله وضعیت تقارن تاج، دوشاخگی و انحناء تنه در هر قطعه نمونه ثبت شد. همچنین پنج نمونه خاک از چهار ربع و وسط قطعه نمونه از عمق صفر تا 30 سانتی متری برداشت، ترکیب و به  منظور بررسی خصوصیات خاک به آزمایشگاه انتقال داده شد. نتایج نشان دهنده عدم معنی داری اختلاف میانگین های خصوصیات کمی دو توده از جمله میانگین ارتفاع، سطح مقطع، حجم و ضریب قدکشیدگی درختان بود. اما میانگین طول تنه بدون شاخه توده کاج تدا (33/11) از بلندمازو (20/6، متر) بیشتر بود. همچنین دو توده از نظر تقارن تاج اختلاف معنی داری نداشتند؛ ولی توده کاج تدا درختان دارای انحناء (%14) و دوشاخگی کمتری (%16) نسبت به توده بلندمازو (به ترتیب 35 و 37 درصد) بود. نتایج بررسی خاک نشان داد که درصد شن، چگالی حقیقی و ظاهری و درصد کربن آلی بین دو توده اختلاف معنی داری (در سطح پنج درصد) وجود ندارد؛ ولی در مشخصه های فیزیکوشمیایی و زیستی خاک مانند رس و سیلت (28/42 و 26/29 درصد)، تنفس میکروبی (86/1 گرم دی اکسید کربن در خاک در روز)، pH (71/5)، تخلخل (%21) و رطوبت اشباع (% 95/37) در توده کاج با توده بلند مازو (به ترتیب 09/25، 70/48، 79/2، 29، 31/6 و 33/18) اختلاف معنی  دار (در سطح پنج درصد) دیده شد. در نهایت با توجه به مشابه بودن سایر شرایط، بافت خاک عامل اصلی محدود شدن رشد کاج تدا معرفی شد. با توجه به نتایج مطالعه حاضر، کاشت کاج تدا به دلیل تولید حجمی بالاتر در مناطق با بافت متوسط، سبک و با زهکشی مناسب و کاشت بلوط برای احیای مناطق آبگیر و مخروبه پیشنهاد می شود.