تحلیل مفهوم «احسان» و کارکرد آن در اخلاق پزشکی اسلامی

احسان از جمله اصول اخلاقی است که آیات و روایات بسیاری بدان اختصاص یافته و آن را مورد تاکید قرار داده اند. پایبندی بدین اصل اخلاقی علاوه برآثار مفید فردی و اجتماعی، کارکردهای فراوانی در حوزه پزشکی دارد. پژوهش حاضر کوشیده است تا ضمن تبیین کارکردهای اصل احسان، آن را در شمار اصول مهم اخلاق پزشکی اسلامی تقریر نماید.

این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، پس از تبیین مفهوم واژه احسان، آیات و روایات اسلامی در باره احسان را مورد بررسی و تتبع قرار داده است.

نتایج به دست آمده حاکی از آن است که احسان از اصول مهم اخلاقی در آموزهای اسلامی است که در حرفه پزشکی کارکرد فراوان دارد از این رو می توان آن را از اصول اخلاق پزشکی اسلامی به شمار آورد. انفاق به نیازمندان، معاشرت نیکو، مواسات، گشاده رویی، محبت و مهربانی، نیز از مصادیق احسان است که مراعات هر یک از آن ها در حوزه پزشکی می تواند تاثیر خدمات بهداشتی و درمانی را به نفع بیمار افزایش داده، درمان و مراقبت را تسهیل نماید و هنگامی که در ارایه خدمات درمانی به طور ناخواسته بیمار دچار آسیب و زیان شود، اگر پزشک و درمانگر یا ارایه کننده مراقبت، واجد صلاحیت علمی وحذاقت لازم بوده، بدون اهمال و کوتاهی با اخذ رضایت و انگیزه خیرخواهانه نسبت به درمان بیمار اقدام نموده باشند، با استناد به قاعده «احسان»، مسوولیت و ضمانی بر عهده نخواهند داشت.