شناسایی رنگدانه های سبز و قرمز دیوارنگاره های دوره زندیه در شیراز با روش دستگاهی

رنگدانه های به کار رفته در دیوارنگاره های دوره زندیه (حدود 1193-1175 ه.ق) کمتر مورد بررسی فن شناسی قرارگرفته اند. در این تحقیق دو رنگدانه قرمز و سبز دیوارنگاره های سه بنای زندیه کاخ کریم خان، عمارت دیوان خانه و عمارت هفت تنان با روش های دستگاهی XRF ،XRD، FT-IR و PLM مورد بررسی قرار گرفته است. با شناسایی عناصر و ترکیب های به کار رفته در این رنگدانه ها در روش های XRF, XRD و همچنین مقایسه طیف های دریافتی در روش FT-IR با طیف های موجود در پایگاه اطلاعاتی IRUG و عکس های گرفته شده از رنگدانه ها زیر میکروسکوپ نوری PLMو تطبیق آنها با کتاب اطلس مربوطه،نتایج نشان دادند که رنگدانه های قرمز و سبز استفاده شده در دیوارنگاره های این سه بنای دوره زندیه از رنگدانه های معدنی ساخته شده و با توجه به نتیجه آزمایش ها رنگ قرمز، قرمز سرب و شنگرف و سبز به کار رفته سبز مالاکیت است. با توجه به بررسی پیشینه شناخت رنگدانه های هنری و تاریخی قبل و بعد از دوره زندیه و نتیجه به دست آمده مشخص می شود که ایرانی ها از ترکیبات محدودی استفاده می کرده اند و همان طور که سبک نقاشی دوره زندیه ادامه دهنده دوره های قبل و بویژه دوره صفویه است. در دوره زندیه نیز از رنگدانه هایی که در دوره صفویه در نقاشی به کار برده شده استفاده می شده و در دوره قاجار نیز استفاده از این رنگدانه ها ادامه یافته است.