تاثیر شوک حرارتی، عمق دفن و جایگاه بذر بر جوانه زنی بذور هترومورفیسم ماستونک (Torilis arvensis)

 علف های هرز یکی از فاکتورهای کاهش عملکرد محصولات هستند. علف هرز ماستونکدو شکل بذر کرک دار و بدون کرک تولید می کند که اطلاعات کمی در ارتباط با رفتار جوانه زنی آن ها وجود دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر جایگاه بذر، عمق دفن، شوک حرارتی و چندشکلی بذر بر درصد جوانه زنی علف هرز ماستونکاست. آزمایش ها به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی طی سال های 1395-1396 اجرا شدند. در آزمایش اول فاکتورها شامل جایگاه بذر (بالا، وسط و پایین بوته)، دما (20 و 25 درجه سانتی گراد) و شکل بذر (کرک دار و بدون کرک) بود. فاکتورها در آزمایش دوم شامل شوک حرارتی (100، 150 و 200 درجه سانتی گراد)، عمق دفن بذر (صفر، 2 و 4 سانتی متر) و شکل بذر (کرک دار و بدون کرک) بود. نتایج نشان داد که عمق دفن، دما، و شکل بذر اثر معنی داری بر درصد جوانه زنی بذر ماستونک دارد. در آزمایش اول با افزایش دما از 20 به 25 درجه سانتی گراد درصد جوانه زنی بذر کاهش نشان داد و در دمای 20 درجه سانتی گراد بیش ترین درصد جوانه زنی (33/73 درصد) مشاهده شد. در آزمایش دوم عمق دفن تاثیر مثبتی بر جوانه زنی بذر ماستونک داشت و با افزایش عمق دفن درصد جوانه زنی بذر افزایش نشان داد. اثر متقابل شوک حرارتی و عمق دفن نشان داد که با افزایش عمق دفن و دما درصد جوانه زنی افزایش می یابد. در هر دو شکل بذر با افزایش عمق دفن درصد جوانه زنی افزایش نشان داد و در بیش ترین عمق دفن (4 سانتی متر)، بذور بدون کرک بیش ترین درصد جوانه زنی (14/58 درصد) را داشت و شکل بذر نیز بر درصد جوانه زنی بذور تاثیر معنی داری داشت. با وجود بزرگ تر بودن اندازه بذرور کرک دار، بیش ترین درصد جوانه زنی در بذر بدون کرک مشاهده شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که این علف هرز قادر به جوانه زنی در دامنه گسترده ای از شرایط محیطی است. با افزایش عمق دفن درصد جوانه زنی علف هرز ماستونک افزایش نشان داد. دمای بهینه برای جوانه زنی بذر ماستونک دمای 20 درجه سانتی گراد است. شکل بذر بر درصد جوانه زنی ماستونک تاثیرگذار بود.