زیبایی شناسی اکسپرسیونیسم و امپرسیونیسم در سروده های مهدی اخوان ثالث و بدر شاکر السیاب

امپرسیونیسم و اکسپرسیونیسم دو مکتب مهم هنری در اواخر قرن نوزده و آغاز قرن بیستم است که توانست در ادبیات نیز اندیشمندانی را به تکاپو وادارد. مسایل مهم انسانی، جهش های بزرگ صنعتی، جنگ، استثمار و هزاران بحران بزرگ دیگر دست مایه بسیاری از آثار بزرگ و ماندگار هنری شد. ایران و خاورمیانه نیز همانند دیگر کشورهای پرآشوب قرن از تنش ها و پیامدهای خارجی و داخلی این بحران ها درامان نبودند. مهدی اخوان ثالث و بدر شاکر سیاب دو نماینده هنر ایرانی و عراقی هستند که هم صدا با دیگر هنرمندان، تنهایی و انزوای انسان در قرن آشوب زده را ترسیم کردند و با به تصویرکشیدن تابلوهایی از جنس واژه و خیال، به آرزوی آزادی، مجال پرواز دادند. در نوشتار پیش رو با توجه به حال و هوای سروده ها، نقاط اشتراک آن ها با برخی از آثار نقاشی در سبک های مورد نظر بررسی شده است. سروده ها با توجه به درون مایه آن ها در دو سبک نقاشی مورد نظر دسته بندی شد. جستار حاضر درپی گزینش و بازنمایی زیبایی شناختی تصاویر امپرسیونیستی و اکسپرسیونیستی است. با توجه به پژوهش پیش رو، اخوان ثالث و بدر شاکر سیاب تصویرسازانی در هردو سبک هنری هستند؛ ولی تصاویر برساخته خیال سیاب با همه درد و رنج دورانش به سبک امپرسیونیسم و اخوان ثالث به اکسپرسیونیسم گرایش بیشتری دارد. دلیل این امر، توجه شاکر سیاب به محیط زیست پیرامونش یا همان دیده های ملموس او و تمایل اخوان به تاریخ است. از همین روی، ذهنیت مبهم تری در تصاویر شعری اخوان دیده می شود.