بررسی وضعیت کشاورزی و نقش آن در مهاجرت روستایی با استفاده از روش های آماری ناپارامتری (مطالعه موردی روستاییان شهرستان چاراویماق)

به منظور مطالعه عوامل موثر در مهاجرت روستاییان شهرستان چاراویماق با تمرکز بر نقش کشاورزی، پژوهشی به روش پیمایشی از نوع مشاهده مستقیم که در آن از تکنیک پرسشنامه با پاسخ باز و بسته استفاده می شود، انجام شد. روش نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری خوشه ای تصادفی بود و در مجموع بر اساس آزمون کوکران تعداد نمونه آماری برابر 200 نفر مشخص شد. بعد از جمع آوری داده های پرسشنامه ها، برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد. طبق نتایج آزمون های ناپارامتری برای بررسی تاثیر تفاوت متغیرهای مربوط به مشخصات افراد، شامل سن افراد، جنس، تحصیلات و شغل قبلی مهاجران روی وضعیت مهاجرت، مشخص شد که همه متغیرها معنی دار هستند و به عبارت دیگر، این عوامل در میزان مهاجرت تاثیر معنی داری داشتند که با توجه به نتایج بدست آمده عمده دلیل همه افراد از نظر متغیرهای مختلف، مشکلات حوزه کشاورزی و سختی های کار و نبود جنبه های حمایتی در این حوزه بود. از طرف دیگر، با اینکه مهاجرت در مردان (53 درصد) بیشتر از زنان (7/16 درصد) بود ولی درصد علاقه به مهاجرت در میان مردان (3/21 درصد) کمتر از زنان (7/41 درصد) مشاهده شد که این نتایج به این علت است که به نظر زنان، سختی های زندگی در روستا و کشاورزی (از نوع سنتی) بیشتر از زندگی شهری است. بر طبق نتایج مهمترین دلایل مهاجرت روستاییان چاراویماق به شهرها بیکاری و درآمد پایین در روستا (5/38 درصد)، عدم وجود امکانات رفاهی، بهداشتی و تحصیلی (5/33 درصد) و نداشتن زمین و سرمایه کافی برای کشاورزی (10 درصد) بودند. بر اساس آزمون فریدمن برای بررسی میزان تاثیر هر یک از عوامل موثر بر مهاجرت که صرف نظر از طبقه بندی در قالب عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیرساختی، جمعیتی و محیطی به طور کلی در 47 رتبه قرار گرفتند و فرصت اشتغال بیشتر در رتبه اول این عوامل قرار گرفت و خشکسالی و کمبود آب در منطقه هم جزو عوامل موثر قرار گرفت و بنظر می رسد بیکاری بیشتر در روستا، به عدم مدیریت مناسب در حوزه کشاورزی برمی گردد. در مجموع با توجه به فشار وارده به روستاییان در طی خشکسالی های اخیر در خصوص تامین آب مورد نیاز در قسمت کشاورزی و عدم سرمایه گذاری در خصوص مهار آب های سطحی و استخراج آب های زیرزمینی در مهاجرت تاثیر اصلی را داشته اند که پیشنهاد می شود در مدیریت و سرمایه گذاری در این زمینه بیشتر توجه شود.