شالوده شکنی داستان زرگر و سیاح کلیله و دمنه

شالوده شکنی خوانش داستان بر مبنای نشانه های درون متنی و بافت موقعیتی و جنبه های فرهنگی - اجتماعی است که با واسازی ساختارها معانی جنبی و نهفته متن را کشف می کند؛ زیرا ممکن است نویسنده معانی ای را به حاشیه براند یا حذف کند و تغییر دهد. شالوده شکنی اعتبار یکسان معانی (حاضر و غایب) و برتری نداشتن آنها را بر یکدیگر نشان می دهد. در این جستار توصیفی - تحلیلی به بررسی داستان زرگر و سیاح (باب الصایغ و السیاح) کلیله و دمنه پرداخته شده و در آن کوشیده ایم قابلیت واسازی و شالوده شکنی این داستان را در لفظ و ساختار و معنا نشان دهیم و راستی اندیشه دریدا را در مورد متن ادبی فارسی بیازماییم تا به این شکل نشان دهیم که علاوه بر متن نوشته شده، معانی دیگری در پیش و پس این متن وجود دارد که آن را به متن باز تبدیل کرده است. یافته ها نشان می دهد که نشانه ها در حوزه ساخت و لفظ با شکل قصه در قصه، تمثیل، ابهام، استناد به آیات و روایات، ارسال المثل، عبارت بندی افراطی، واژگان متضاد و تقابل های دوگانه ، تفاوت های کنشی و کارکردی، معانی پنهانی چون نگرش دینی، غلبه ارباب - رعیتی و... از متن را آشکار می کنند و در حوزه معنایی، دلالت های شمایلی و... به معانی و اندیشه های حاشیه ای مولف مثل شناخت خود از طریق شناخت دیگری، تقابل فقر و ثروت، توجه ویژه به معنا، گرامی داشت حیوانات و ریاضت، رابطه سودمند ایرانیان و هندیان راه می گشایند و با این کار، متن کلیله و دمنه را از یک متن بسته به یک متن باز و خوانا تبدیل می کنند.