رویکردشناسی مورخان عصر قاجار به عاشورا

عاشورا به عنوان عنصر هویت ساز شیعه در طول تاریخ در کانون توجه نویسندگان بوده است؛ در عصر قاجار، با توجه به گرایش های مذهبی حاکم بر این دوره بیش از گذشته به آن اهتمام شد. این پژوهش با این پیش فرض که متون نوشته شده در هر جامعه ای انعکاس دهنده وضعیت فرهنگی آن جامعه است، با رویکردی متن پژوهانه و روشی توصیفی تحلیلی به دنبال پاسخ به این پرسش است که: رویکرد مورخان این دوره به عاشورا چه بوده و به چه دلیل به وجود آمده است؟ نتیجه این پژوهش آن است که مورخان این دوره متاثر از فضای حاکم بر جامعه، به ویژه دهه های ابتدایی عصر قاجار و جنگ های ایران و روس، رویکردی حماسی در پیش گرفتند و در دهه های بعد به سبب همسویی با حاکمیت و باور عمومی، بسیاری از گزارش ها به پررنگ کردن عواطف و احساسات اختصاص داشت و با نگاهی به دور از تفکر و مملو از توجه به نظم و شکوه ظاهری، نوعی جبر محتوم که در همه امور از جمله واقعه عاشورا وجود دارد، بیان شده است.