مطالعه تطبیقی خطوط فکری عمده آرمان شهرگرایان مسلمان و غیر مسلمان

آرمان شهر اساس کار فطرت انسان هاست، بدین معنی که برقرار کننده ی تعادل و توازن بین مادیات و معنویات؛ امور دنیوی و اخروی و بالاخره جسم زمینی و روح انسانی آدمیان است. آرمان شهرها تجلیات متفاوتی دارند و در هر سرزمینی ممکن است به گونه ای متفاوت دیده شوند، اما اصول حاکم بر آن همواره یکسان است. در واقع آرمان شهر نمادی است از بهشتی که بشر همواره در آرزویش بوده است و دوری از جهنمی که بدی ها و فساد مصداق این دنیایی آنند. هدف پژوهش حاضر آن است که آراء و نظریات آرمان شهرگرایان مسلمان و غیر مسلمان مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد و نقش و تاثیر دین و اقتضایات ناشی از آن و همچنین تفاوت های مکانی، فرهنگی، دینی، اجتماعی، اقتصادی و... بر روی تفکرات آرمان گرایانه مشخص شود. نتیجه ی مطالعه ی تطبیقی که با استفاده از مطالعه اسنادی و کتابخانه ای بدست آمد بیان گر این است که از اهم اشتراکات آرمان شهرگرایان مسلمان و غیر مسلمان را می توان خواست مشترک تمامی آرمان شهرگرایان در دستیابی به مکانی فارغ از ناپاکی ها و بی عدالتی ها و هر گونه بدی دانست؛ مکانی که در آن سعادت فردی و اجتماعی تامین شود و در پرتو آن جامعه ای عاری از بدی ها و ناپاکی ها تولد یابد. بدین ترتیب بر اساس اشتراکات به دست آمده می توان تلاش برای حرکت به سمت آرمان شهر را نتیجه ی آن دانست. اما مهم ترین تفاوت های آرمان شهرگرایان مسلمان و غیر مسلمان را می توان در خدامحوری و تاکید بر اندیشه توحید و عینی کردن مفاهیم الهی در بافت و بدنه ی شهر و همچنین اندیشه انتظار دانست و البته گاها در لفافه سخن گفتن و پر رمز و راز بودن را نیز می توان در آرمان شهرهای آرمان شهرگرایان مسلمان به وضوح درک نمود. در مقابل آرمان شهر گرایان غیر مسلمان ضمن توجه به خداوند غالبا تفکرات انسان محور را اشاعه داده اند؛ همچنین صراحت لهجه، آزادی بیان و به نوعی بی پروایی از ویژگی های عمده ی آرمان شهرگرایان غیر مسلمان است و همینطور اهمیت و برتری تکنولوژی نیز از ویژگی بارز برخی از آرمان شهرها و ضد آرمان شهرهای دنیای غرب است