«نشانه های فراملی گرایی در اندیشه های ابوریحان بیرونی»

ابوریحان بیرونی دانشمند، ریاضی دان، ستاره شناس و آگاه به مسایل تاریخی و اجتماعی در نیمه دوم قرن چهارم هجری در بیرون خوارزم چشم به جهان گشود. باوجود اشتغال به کارهای سیاسی از جمله وزارت خوارزمشاه و منجمی سلطان محمود، روحیه کنجکاوی، تیزبینی و جستجوگری خود را نسبت به حقیقت ازدست نداد و در خلق آثار ارزشمند، خلاقیت ذاتی خود را نشان داده است. مطالعه زندگینامه و ویژگی های اخلاقی شخصیت های برجسته، خصوصا کسانی که در گستره جهانی درخشیده اند؛ ضمن اینکه روشنی بخش راه نسل های جدید است، در دریافت و شناختی علمی تر از آثار ایشان بسیار تاثیرگذار است. هرچند که در حوزه نقد ادبی، بعضی از نظریه ها تاکید بر متن، فارغ از مولف و زندگینامه او دارند. مهم ترین ویژگی شخصیتی او آزاداندیشی، عدم تعصب و افکار فراملی گرایانه اوست که در بیشتر آثارش، خصوصا در کتاب «تحقیق ماللهند» تجلی پیداکرده است. بدون شک نظام فکری او متاثر از باورهای دینی و آیات قرآنی نیز بوده است. اساسی ترین پرسش نگارنده در این مقاله این است که چه نشانه هایی مبنی بر اندیشه آزادمنشانه و فراملی گرایانه او در «تحقیق ماللهند» وجود دارد؟ این پژوهش به روش تحلیل محتوای متن انجام شده است.