مدل پیش بین تاب آوری کلانشهر اصفهان در بحران ها و حوادث غیرمترقبه

برجستگی نظریه «شهرهای تاب آور»، که در فصل مشترک دانش برنامه ریزی شهری و مدیریت سوانح مطرح گردیده، در نگاه جامع به همه عناصر بقاء جوامع در کنار مجموعه عوامل بروز و کنترل بحران، به ویژه عوامل انسانی، با رویکردی آینده نگارانه است. در این مسیر، مدل سازی ریاضی مکان بررسی ارتباط و نحوه اثر مولفه ها و نیز مانیتورینگ روند آینده نگاری تاب آوری را امکان پذیر می نماید. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی تاب آوری موجود، تعیین عوامل اصلی و میزان اثرگذاری هر یک از آنها در ارتقاء تاب آوری کلانشهر اصفهان به وسیله مدلسازی است.

روش کلی پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، زیربنایی و کاربردی است. جهت تدقیق ابعاد و شاخص های سنجش و در ادامه ارزیابی تاب آوری، از مصاحبه با 50 نفر از خبرگان به روش دلفی استفاده و سپس داده ها به کمک نرم افزار SPSS و برنامه نویسی R، تحلیل و نتایج به شکل «مدل رگریسونی چند متغیره پیش بین»، برای شش بعد تاب آوری و کل شهر ارایه گردید.

بررسی ها گویای همبستگی بالا و مستقیم بین شاخص ها و ابعاد «اجتماعی»، «فرهنگی»، «کالبدی- فضایی» «محیط طبیعی»، «اقتصادی» و «نهادی- حقوقی» تاب آوری، براساس تحلیل همبستگی است. همچنین تاب آوری کلانشهر اصفهان به مقدار 2.87، درطیف لیکرات پنج سطحی، تقریبا متوسط است.

بیشترین میزان تاب آوری در بعد فرهنگی با 3.08 و کمترین مقدار آن با اندازه 2.56 در حوزه اقتصادی رخ داده است. بدین ترتیب اولویت نخست برنامه ریزی ارتقاء تاب آوری از نظر مقدار، حوزه «اقتصادی» و با توجه به سطح اثرگذاری در «مدل رگرسیونی پیش بین ارتقاء تاب آوری»، بعد «نهادی- حقوقی» با وزن 0.200 و آخرین اولویت در این دو نگرش به ترتیب «بعد فرهنگی» با توجه به مقدار و «محیط طبیعی» با ضریب تاثیر 0.147 است.