بررسی اولیه کنترل زیستی برخی از علف های هرز مهم مزارع گندم با استفاده از جدایه های فوزاریوم ریشه آن ها

در این تحقیق، امکان بهره گیری از جدایه های قارچ فوزاریوم (Fusarium spp.)، در ارتباط با ریشه برخی علف های هرز مهم مزارع گندم به عنوان عامل کنترل زیستی آن ها مطالعه شد.  بذرهای جودره (Hordeum spontaneum)، یولاف وحشی (Avena ludoviciana)، چاودار (Secale cereale)، خردل وحشی (Sinapis arvensis) و شلمی (Rapistrum rugosum) روی خاک نمونه برداری شده از مزارع گندم استان های آذربایجان شرقی، البرز، تهران، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خوزستان، فارس، قزوین، قم، کرمانشاه، گلستان، مازندران و همدان در شرایط گلخانه کشت و جدایه های فوزاریوم  ریشه این گیاهان، جداسازی شدند. در مرحله اول، زیست سنجی روی گیاهچه گیاه حساس کاهو (Lactuca sativa) به عنوان گیاه محک و در مرحله بعدی روی گیاهچه های علف های هرز انجام شد. در زیست سنجی، اثر بازدارندگی جدایه ها بر رشد ریشه چه (≥70 درصد) به عنوان معیار کنترل موثر در نظر گرفته شد. در نهایت، برای ارزیابی میزبان گزینی اختصاصی، زیست سنجی جدایه ها روی گیاهچه گندم رقم سیوند انجام شد. جدایه هایی که به میزان مناسبی باعث بازدارندگی رشد ریشه چه علف های هرز شدند اما برای گندم ایمن بودند (کاهش رشد ریشه چه ≤ 10 درصد)، با روش های مورفولوژیک و مولکولی شناسایی شدند. نتایج نشان داد که یک جدایه از قارچ F. oxysporum در کنترل انتخابی خردل وحشی و شلمی، یک جدایه از قارچ F. brachygibbosum  در کنترل انتخابی جودره و یک جدایه از قارچ F. equiseti در کنترل انتخابی جودره و یولاف وحشی به طرز موفقیت آمیزی عمل کردند. آگاهی از میکروارگانیسم های مناسب برای کنترل زیستی علف های هرز می تواند در تنوع بخشیدن به روش های موجود و حفظ ثبات کارایی علف کش های شیمیایی موجود یاری رسان باشد.