«بررسی مسجد تاریخی روستای سویناس مهاباد»

منطقه  کردستان ایران یکی از مناطقی است که از لحاظ معماری، به خصوص در دوره  اسلامی، به شدت ناشناخته مانده است. با این حال بررسی علمی معماری این منطقه می تواند درکی عمیق تر از وضعیت کلی معماری ایران در این دوران به دست بدهد. هدف نوشتار پیش رو، معرفی و بررسی ویژگی های معماری مسجد تاریخی روستای سویناس به عنوان مسجدی با سبک بومی در شهرستان مهاباد و مقایسه آن با دیگر نمونه های عصر قاجاریه مناطق کردنشین است. تصاویر موجود از عصر قاجاریه توسط علیخان والی حاکم منطقه مکریان به مرکزیت مهاباد از روستای سویناس نشان از احداث بنای مسجد به وسیله  قادرآغا مالک روستا و تعلق آن به اواخر عصر قاجاریه دارد. به علاوه مدارک تاریخی موید آن است که به سبب توجه خوانین محلی با احداث عمارت اربابی و بنای مسجد، روستای سویناس اهمیت قابل توجهی یافت و رسما به عنوان مرکز مذهبی و سیاسی بخش گورک مکری در عصر قاجاریه بدل گردید. نتایج پژوهش حاضر که به شیوه  میدانی و کتابخانه ای انجام شده است موید آن است که سبک معماری مساجد قاجاریه منطقه  کردستان و از جمله مسجد سویناس سبکی است بومی و محلی، و تفاوت و تمایز زیادی با الگوهای مساجد ایران از جمله نواحی مرکزی دارد.