گروه بندی ژنوتیپ های پیشرفته گندم بهاره تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی

به منظور گروه بندی ژنوتیپ های پیشرفته گندم بهاره، 28 ژنوتیپ گندم به صورت دو آزمایش جداگانه تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی (با قطع آبیاری در مرحله ظهور 50% سنبله های هر واحد آزمایشی) و طی دو سال زراعی 96-95 و 97-96 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده های حاصل از ارزیابی صفات نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر کلیه صفات در سطح احتمال 1% اختلاف معنی داری وجود داشت. برهمکنش ژنوتیپ × شرایط آبیاری از نظر صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، ارتفاع بوته و شاخص برداشت در سطح احتمال 5% و برای صفات وزن هزاردانه و بیوماس در سطح احتمال 1%  معنی دار بود و نشان داد که ژنوتیپ های مورد مطالعه در شرایط مختلف آبیاری واکنش های متفاوتی از نظر این صفات داشتند. برای صفات تعداد سنبله، طول سنبله و طول پدانکل این برهمکنش غیرمعنی دار بود. در تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مورد مطالعه بر اساس کلیه صفات مورد ارزیابی در هر دو شرایط آبیاری، در دو گروه قرار گرفتند که نتایج حاصل از تابع تشخیص نیز این گروه بندی ها را تایید کرد. در شرایط بدون تنش خشکی گروه اول شامل ژنوتیپ های دریا، شیرودی، ERWYT-94-4، روشن، ERWYT-94-7، URBWYT-94-2 و URBWYT-94-4 بود که از نظر تمامی صفات به غیر از شاخص برداشت میانگین بالاتری از میانگین کل داشتند. در شرایط تنش خشکی گروه دوم که شامل ژنوتیپ های دریا، شیرودی، آفتاب، URBWYT-94-3، ERWYT-94-4، URBWYT-94-6، روشن، ERWYT-94-7، URBWYT-94-7، URBWYT-94-8، URBWYT-94-9، URBWYT-94-10، URBWYT-94-2 و URBWYT-94-4 بود، از نظر تمامی صفات میانگین بالاتری از میانگین کل داشتند. بهترین ژنوتیپ ها از نظر هر دو تجزیه خوشه ای تحت هر دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش خشکی ژنوتیپ های دریا، شیرودی، روشن،  URBWYT-94-2، URBWYT-94-4،ERWYT-94-4  و ERWYT-94-7 بودند.