تغییر بیان ژن های P5CS وP5CR دخیل در بیوسنتز پرولین و MDA تحت تنش اسمزی در شش رقم گندم (Triticum aestivum L.)

تنش خشکی از موانع اصلی در تولید محصولات زراعی محسوب می شود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار، فاکتور اول ارقام گندم شامل روشن و کویر (متحمل به خشکی)، قدس و مهدوی (حساس به خشکی) و شعله و طبسی (مقاومت متوسط نسبت به خشکی) و فاکتور دوم تنش اسمزی اعمال شده با پلی اتلین گلیکول8000 در سه سطح صفر، 5- و 10- بار، بذور ارقام جوانه زده را در محیط کشت هوگلند به مدت 15 روز تحت تنش اسمزی اجرا شد. در مطالعه حاضر بررسی اهمیت بیان ژن های P5CS و P5CR در ارتباط با تجمع پرولین و MDA و نقش فیزیولوژیکی آن ها تحت شرایط تنش اسمزی در شش رقم گندم می باشد. اثر ارقام بر میزان تجمع پرولین در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. مقدار پرولین برگ و ریشه ارقام متحمل به خشکی نسبت به ارقام مقاوم به خشکی در شرایط تنش اسمزی 10- بار مقاوم تر مشاهده شد. برای مقایسه میانگین اثر متقابل تنش اسمزی×ارقام که بیشترین میانگین را رقم روشن (متحمل به خشکی) در سطح تنش اسمزی 10- بار نشان داد. در ارقام روشن و کویر که به عنوان ارقام مقاوم تر شناخته می شوند تجمع معنی دار پرولین را نشان ندادند. افزایش سطح تنش اسمزی سبب تخریب غشاهای سلولی و افزایش غلظت MDA به ترتیب در رقم شعله و طبسی بیش از ارقام دیگر شد. با اعمال افزایش سطح تنش اسمزی در ارقام، میزان بیان نسبی رونوشت ژن ها P5CS و P5CR افزایش نشان داد. این ژن های در سطح تنش اسمزی 10- بار در رقم قدس (حساس) بیشترین بیان رونوشت نسبی را نشان دادند، در حالی که در سطح تنش اسمزی 5- بار در رقم روشن (متحمل به خشکی) بیشترین بیان نسبی مشاهده شد.