میزان خطاهای پزشکی در بیمارستان های ایران: مرور نظام مند و متاآنالیز

خطای پزشکی به خطایی گفته می شود که به دلیل فراموشی، قصور در برنامه ریزی یا اجرای نادرست برنامه مراقبت سلامت رخ دهد، چه باعث صدمه و آسیب به بیمار شود و چه آسیبی ایجاد نکند. خطای پزشکی در بیمارستان ها موجب کاهش رضایت بیماران، افزایش میزان مرگ ومیر بیمارستانی، کاهش بهره وری بیمارستان ها و افزایش هزینه های نظام سلامت می شود. این مطالعه با هدف تعیین میزان خطاهای پزشکی در بیمارستان های ایران انجام شد.  

این پژوهش با روش مرور نظام مند و متاآنالیز در بازه زمانی آذر تا اسفند 1397 انجام شد. تمامی مقالات مرتبط با سنجش میزان خطاهای پزشکی در همه بخش های بیمارستان های ایران منتشر شده تا پایان 29 اسفند 1397 در هفت پایگاه داده ای و دو موتور جستجوگر، جستجو، گردآوری و ارزشیابی کیفیتی شدند. در نهایت، تعداد 9 مقاله مرتبط انتخاب و تحلیل شدند.

بیشتر مطالعات با استفاده از فرم گزارش داوطلبانه خطا به محاسبه میزان خطاهای بیمارستانی پرداختند (67%). مطالعات انجام شده میزان خطاهای پزشکی در بیمارستان های ایران را بین 06/0% و 42% گزارش کردند. با انجام فراتحلیل، میزان خطاهای پزشکی در بیمارستان های ایران بر اساس مدل تصادفی 01/0% (01/0%-0: حدود اطمینان 95%) به دست آمد. بیشترین میزان خطای پزشکی در بیمارستانی آموزشی در شیراز در سال 1391 برابر با 1/2% (7/4%-2/1: حدود اطمینان %95) به دست آمد. بین متغیر حجم نمونه و میزان خطای پزشکی رابطه معنا داری وجود داشت (05/0<p).

شیوع خطای پزشکی براساس ترکیب پژوهش های انجام شده در بیمارستان های ایران کم است. با وجود این، خطای پزشکی افزون بر تحمیل هزینه، نتایج منفی برای بیماران نیز به دنبال دارد.