تطبیق مبانی تجلی وحدت و نمودهای رنگین بازشوهای سنتی (با تاکید برتحلیل دو عمارت سنتی در شیراز)

تجلی از اصطلاحاتی است که در عرف، با آن، کیفیت بینش و دریافت خود را از دریای معرفت و شناخت حق تعالی و ظهور وی در عالم تعینات بیان می کنند، و در هنرهای وابسته به چنین اندیشه ای نیز، این تفکر، به گونه های مختلف نمود می یابد. معماری سنتی ایران نیز به عنوان یک هنر وابسته از این امر مستثنی نیست. استفاده از شیشه های رنگین در جبهه اصلی رو به نور در عمارت های سنتی شیراز یکی از موضوعات وابسته به این امر است. چالش ذهنی محققان در این پژوهش تغییر ماهیت رنگ ها به دلیل تکثر آن ها هنگام عبور از آبگینه های رنگین بوده است، رنگ های سرد و گرم ویژگی های متفاوتی دارند که تاثیرات آنها بر حس مکان و روحیات انسان متفاوت است و تفاوت تاثیرات آن ها با نور سفید، فضا را در گیر می نماید.

دخالت رنگین در فضای سنتی چگونه توانسته است حس تعادل را برقرار کند؟ همچنین مقاله پیش رو عهده دار تبیین این فرضیه است که وحدتی میان تناسب سرد و گرم از تکثر رنگ های تجلی یافته ی نور واحد، در پنجره های رنگی عمارت های سنتی ایران وجود دارد. همچنین با علم به اینکه عرفان به عنوان حرکتی درونی از بنده به سوی خالق است می توان گفت که تجلی رنگ های پنجره های رنگین نیز نمودی از این حرکت است که مبانی این دو قابل تطبیق هستند.

 مهم ترین هدف پژوهش حاضر شناسایی جنبه ی جدیدی از دلایل استفاده از شیشه های رنگی در معماری سنتی ایران است که تا کنون کمتر بدان توجه شده است.

 پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی همراه با تحلیل های کمی است، که در بر پنجره های عمارت های سنتی در شهر شیراز انجام گرفته است. بدین شرح که ابتدا مبانی نظری از منابع اسنادی استخراج و سپس در نمونه ها مورد آزمون قرار گرفتند.

 در نهایت مبانی عنوان شده در بخش اول با تناسبات رنگ های گرم به سرد در آبگینه های رنگین نمونه های مورد مطالعه تطبیق یافته است و پژوهش به تناسبی نزدیک به یک که می توان آن را همان نمود تجلی وحدت و حس تعادل دانست، دست یافته است.