ارزیابی توانایی بالقوه ترسیب کربن اندام های هوایی و زیرزمینی و پتانسیل گرمایش جهانی گندم (Triticum aestivum L.) در استان خراسان رضوی

به منظور تعیین خصوصیات خاک و توانایی بالقوه ترسیب کربن اندام های هوایی و زیرزمینی گندم (Triticum aestivum L.)، نمونه برداری به روش تصادفی سیستماتیک از پنج نقطه در 25 مزرعه در استان خراسان رضوی در سال های 1395 و 1396 در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. برای تعیین ضرایب تبدیل ترسیب کربن در اندام های هوایی و زیرزمینی شامل سنبله، ساقه، برگ و ریشه از روش احتراق استفاده شد. میزان انتشار گازهای گلخانه‏ای شامل 2CO، O2N و 4CH با استفاده از ضرایب انتشار محاسبه شد. نتایج نشان داد که میانگین محتوی کربن آلی، نیتروژن کل، فسفر قابل دسترس، پتاسیم قابل دسترس، وزن مخصوص ظاهری، اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک مزارع گندم به ترتیب 98/0 درصد، 022/0 درصد، 07/27 پی پی ام، 32/341 پی پی ام، 37/1 گرم بر سانتی متر مکعب، 81/7 و 42/1 دسی زیمنس بر متر تعیین شد. بالاترین و پایین ترین ضریب تبدیل به ترتیب برای سنبله + دانه (0/52 درصد) و ریشه (99/31 درصد) به دست آمد. مجموع توان بالقوه ترسیب کربن اندام های هوایی و زیرزمینی برابر با 25/8 تن در هکتار تعیین گردید که بیشترین و کمترین میزان به ترتیب برای ساقه و ریشه با 28/4 و 35/0 تن در هکتار حاصل گردید. مجموع پتانسیل گرمایش جهانی گندم به ازای نهاده های مصرفی و عملیات زراعی 86/8884 کیلوگرم معادل 2CO به ازای یک تن دانه محاسبه گردید که بیشترین میزان با 24/8092 کیلوگرم معادل 2CO به ازای یک تن دانه به سوخت های فسیلی اختصاص داشت.