تدوین الگوی انتخاب حسابرس مستقل در ایران

حسابرسان مستقل، در اعتباردهی به‎صورت های مالی و انتشار اطلاعات حسابداری شرکت ها، نقش بسزایی دارند. انتخاب حسابرس مستقل، مهم ترین تصمیم سهام داران برای اعتباربخشی به‎صورت های مالی است. در این پژوهش به تدوین الگوی انتخاب حسابرس مستقل در ایران پرداخته می شود. در این راه، تلاش شده است تا از دیدگاه عوامل موثر بر این موضوع که در وهله نخست حرفه حسابرسی، سپس موسسه های حسابرسی و در نهایت صاحب کاران را شامل می شود، الگوی کامل و همه جانبه ای از انتخاب حسابرس مستقل ارایه شود.

روش پژوهش از لحاظ هدف در گروه پژوهش های اکتشافی، از جنبه جمع آوری داده ها در دسته پژوهش های کیفی و از حیث نتیجه در زمره پژوهش های توسعه ای قرار می گیرد. بر اساس روش شناسی کیفی و با استفاده از نظریه برخاسته از داده ها، پس از جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه، داده ها به سه صورت باز، محوری و گزینشی کدگذاری شدند و در نهایت الگوی پژوهش طراحی شد.

بر اساس رهیافت نظام مند در نظریه برخاسته از داده ها، الگوی انتخاب حسابرس مستقل همراه با مولفه های توضیح دهنده آن، یعنی شرایط علی، شرایط بستر، راهبردها، عوامل مداخله گر و پیامدها، تبیین شد.

در تدوین الگوی انتخاب حسابرس، انگیزه های صاحب کار برای انتخاب حسابرس، جزء شرایط علی شناسایی شده است که این انتخاب در بستری از وضعیت کلان اقتصادی و وضعیت عمومی بازار سرمایه صورت می گیرد. راهبردهای انتخاب حسابرس نیز، اشکال و روش های مختلف انتخاب است که به دو دسته قانونی و واقعی انتخاب دسته بندی می شود. از عوامل مداخله گر مهم و موثر بر این راهبردها، می توان به ویژگی های تاثیر‎گذار موسسه حسابرسی، الزامات نشیت گرفته از قوانین، ارتباطات و شناخت بین صاحب کار و حسابرس و حق الزحمه حسابرسی اشاره کرد. در این الگو، راهبردهای بسیار مهم برای انتخاب حسابرس نیز عبارت اند از انتخاب حسابرس بر اساس ارتباطات، شناخت متقابل، جست وجوی ساده، منافع مالی و برگزاری مناقصه که می تواند پیامدهایی در سطح شرکت، بازار سرمایه و در سطح کلان اقتصاد به همراه داشته باشد.