ارزش آفرینی برای آموزش عالی با عبور از بحران های عصر توده گرایی

توده ای شدن آموزش عالی پدیده ایست که پس از جنگ جهانی دوم به سرعت جهان را درنوردید. آموزش عالی ایرانی نیز در بیش از دو دهه ی گذشته با این پدیده مواجه بوده و شواهد آماری آن در ابعاد مختلف آموزش عالی قابل استنادست. پژوهش ها نشان می دهند بحران های گوناگونی مانند بحران کیفیت آموزش عالی، کاهش منابع مالی، گسترش کمی بدون توجه به زیرساخت های لازم، فارغ التحصیلان بیکار، دگرگونی های اجتماعی و عواملی از این دست از جمله پیامدها سیاست های گسترش کمی در ایران است که با دغدغه ی بهبود فرصت های دسترسی به آموزش عالی آغاز شده بود. مروری بر مطالعات جهانی نیز نشان می دهند که بحران های کنونی آموزش عالی در ایران با آن چه پس از توده ای شدن در بسیاری کشورها رخ داد، متفاوت نبوده. اما مهم آن است که کشورهای گوناگون در عین تجربه ی بحران های مشابه از راهبردهای متفاوتی به منظور عبور از چالش های توده ای شدن آموزش عالی بهره برده اند و این تفاوت راهبردها، ریشه در تفاوت بافت های آموزش عالی هر کشور و ویژگی ها و اقتضایات آن دارد. از این رو در پژوهش حاضر پژوهشگر با به کارگیری مدل ترکیبی سوات-تاپسیس نخست راهبردهایی را متناسب با بافت ایرانی، برای عبور از بحران های حاصل آمده از گسترش کمی آموزش عالی به دست آورده و در گام بعدی با استفاده از تکنیک تاپسیس راهبردهای به دست آمده را اولویت بندی کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد ماموریت گرایی دانشگاه ها، حاکم شدن تفکر سیستمی بر نظام سیاست گذاری آموزش عالی و استقلال مالی سه راهبرد عمده از میان هشت راهبرد به دست آمده در پژوهش حاضر برای عبور از بحران های توده ای شدن آموزش عالی در ایران هستند.