گونه ‌شناسی مفهومی و تحلیل سبک‌شناسی قطعات خاقانی

نظر به سیر تطور شعر پارسی در سده ششم هجری از سادگی به تکلفهای زبانی و ادبی از یکسو و غنای اندیشه و کلام خاقانی به عنوان یکی از شاعران صاحب سبک و شاخص این دوره از سوی دیگر، این پرسش کلیدی پیش می آید که آیا شعر خاقانی در قالبهای کمتر شناخته شده نظیر قطعه، به لحاظ ساختار و مضمون با سبک شخصی وی در سایر قالبهای شعری یکسان است یا خیر؟ ملاحظات علمی نشان میدهد که قالب قطعه در این عصر نخست با ظهور انوری و پس از وی خاقانی به اوج استقلال گونه ای رسید و به تدریج به صورت یک قالب هنری در شعر این دوره انعکاس یافت؛ به گونه ای که اگرچه زبان قطعه تا حدودی محاوره ای و غیر رسمی است ولی در قطعات خاقانی در پاره ای از موارد میتوان ردپایی از تکلف و صناعت را مشاهده نمود که در نوع خود کم سابقه است و به عبارتی سبک شخصی سراینده به شمار میرود؛ از این رو در پژوهش حاضر پس از بررسی دقیق 321 قطعه موجود در دیوان خاقانی (مطابق چاپ و تصحیح استاد سجادی) و دسته بندی موضوعی آنها به 14 گونه مفهومی، بر آن هستیم تا سیمایی کلی از محتوا و ساختار این قطعات را ارایه و تحلیل کنیم.