مجموعه خانقاه چلثی اوغلو در سلطانیه

از جمله بناهای باقیمانده از عصر ایلخانی، میتوان به مقبره خانقاه چلبی اوغلو واقع در چند صد متری شهر سلطانیه اشاره کرد. به رغم شهرت انتساب این بنا به چلبی اوغلو، نواده مولانا، بنا بر اسناد و مدارک تاریخی و معماری، باید این بنا را به صوفی و دولتمردی ذینفوذ موسوم به »ب راقبابا« منتسب دانست.2 از آنجا که بنا بر منابع تاریخی، تقدم و تاخری در زمان ساخت خانقاه و آرامگاه به چشم میخورد، میتوان چنین نتیجه گرفت که خانقاه مذکور همزمان با تاسیس شهر سلطانیه (سال 704ق) و به دستور الجایتو (حک: 307 617ق) ساخته شده و آرامگاه در سال 707ق در کنار خانقاه مذکور بنا شده است. همچنین بنا بر کتیبه موجود در این بنا (مورخ 337ق، احتمالا سال نصب کتیبه)، خانقاه دست کم یک بار به فرمان شمسالدین محمد قزوینی، بانی خانقاه شمسیه قزوین، بازسازی و مرمت شده است. آجرکاری و بنای آرامگاه چلبی اوغلو که نیمی پرکار و نیمی ساده است، حاکی از شتابزدگی در اتمام کار آن است، در حالی که این دوگانگی در بنای خانقاه مشاهده نمیشود. این موضوع را می توان دلیل تاییدکننده دیگری به شمار آورد که ساخت آرامگاه پس از خانقاه را تایید میکند. مجموعه خانقاه و مقبره چلبی اوغلو (براق بابا) قابل مقایسه با مجموعه های همانند آن از جمله مقبره شیخ عبدالصمد در نطنز و امامزاده جعفر در اصفهان است. پژوهش حاضر به شیوه زمینهشناسی تاریخی به انجام رسیده است. قرایت کتیبه موجود در مقبره خانقاه موسوم به چلبی اوغلو و استخراخ نکات اساسی آن (پس از تطبیق با کتیبه خانقاه شمسیه) دستاورد اصلی این پژوهش است که انتساب این مجموعه به براقبابا را تایید میکند.