حق انصراف از انتشار آثار ادبی (مطالعه تطبیقی در اسناد بین‌المللی و برخی نظام‌های حقوقی شناسایی کننده این حق)

در برخی نظام های حقوق نوشته، خالقان آثار ادبی، از حق معنوی ویژه ای تحت عنوان حق انصراف از نشر اثر برخوردار هستند. به موجب این حق، چنانچه عقاید خالق بعد از واگذاری حق نشر اثر به دیگری تغییر اساسی کند، وی حق دارد از ادامه انتشار اثر خود جلوگیری کند. همچنین در برخی نظام های حقوقی، این حق بنا به دلایل اقتصادی و عدم بهره برداری ناشر ظرف مدت زمان مشخصی قابل اعمال است. ازآنجاکه مبنای اصلی این حق، به نظریه شخصیت بازمی گردد، مدافعان حق انصراف، آن را ابزار مناسبی برای حفظ شخصیت پدیدآورنده می دانند. در مقابل، نظام های حقوقی مبتنی بر فایده گرایی، به واسطه هزینه های اجرای حق انصراف، از پذیرش آن سرباز می زنند. این حق در نظام حقوقی ایران شناسایی نشده است. باوجوداین، با توجه به اینکه مبنای نظام حقوق ادبی و هنری کشورمان، عمدتا مبتنی بر حفظ شخصیت خالق است و حق انصراف ماهیتا امتداد حق نشر به شمار می رود، در این مقاله حق انصراف از نشر در نظام حقوق داخلی پیشنهادشده است. باوجوداین، به منظور به حداقل رساندن هزینه های اجرا، شرایط و استثنایاتی نیز در نظر گرفته شده است.