«رویکرد اسلام به «اخلاق مداری» و «قانونمندی» در پیشگیری از جرم

پیشگیری از جرم، امروزه یکی از مهم ترین اولویت های دولت ها است زیرا جرم، به هر شکل و در هر سطحی که ارتکاب یابد، نظم اجتماعی را مختل می کند و کیفیت زیست سالم را کاهش می دهد. هر نوع سیاست گذاری، تعیین راهبرد، برنامه و فعالیت درزمینه پیشگیری از جرم باید با معیارهای الهی منطبق باشد. رعایت اصل تعادل و انصاف که در حقوق جزا و جرم شناسی به قانون و هنجار تعبیر می شوند ازجمله قیودی است که اجازه هر نوع رفتاری را به متولیان نظام عدالت کیفری به بهانه پیشگیری از جرم نمی دهد. معیار نخست، ناظر بر اموری مانند حریم خصوصی شهروندان است. معیار دوم نیز راجع به تقید کامل مجریان سیاست های پیشگیرانه به قوانین و مقررات جاری کشور است؛ بر اساس این دو معیار، پیشگیری از جرم هم حریم خصوصی شهروندان را نقض نمی کند و هم همگان را ملزم به رعایت قانون می کند. در رویکرد اسلامی، هر دو مولفه موردتاکید بوده و شواهد نقلی و عقلی فراوان نیز برای اثبات این موضوع، قابل ارایه است.

این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. اسناد مورداستفاده، انواع متون اسلامی شامل کتب و مقالات، آیات و روایات، کتب جرم شناسی و حقوقی مرتبط با موضوع تحقیق است. در این پژوهش تمام اسناد و مدارک که در متون اسلامی ذکر شده و مرتبط با موضوع بوده، گردآوری و در راستای اهداف پژوهش مورداستفاده قرار گرفته است.

 پیشگیری از جرم امری ضروری و حیاتی است اما برخی هنجارها و قواعد الهی و بشری، راهبردها و برنامه های پیشگیری از جرم را محدود می کنند. نظام عدالت کیفری نباید به سمتی حرکت کند که به نام پیشگیری از جرم، هنجارهای مهم و غیر خدشه بشری را نادیده بگیرد و رسیدن به هدف مطلوب کاهش ارتکاب جرم، نباید با هر ابزار و وسیله ای به دست آید. از اصلی ترین قیدهای پیشگیری از جرم رعایت موازین حقوقی و اخلاقی است.