واکاوی انسجام بخشی هنرسازه التفات در خطبه های نهج البلاغه (مطالعه موردی 40 خطبه نخست)

کاربست هنرسازه التفات توجه خواننده را به کلام و زیبایی های آن جلب می نماید و یکی از مولفه های انسجام در خطبه های نهج البلاغه است. واکاوی نقش التفات در انسجام خطبه های امیر مومنان و تعیین میزان بهره گیری آن حضرت از گونه های التفات و بررسی تاثیر آن در انسجام متنی، هدف اصلی این پژوهش است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر زبان شناسی نقش گرا ، کوشیده است بسامد گونه های مختلف التفات را در چهل خطبه نخست نهج البلاغه مشخص نماید و نمونه هایی از آن ها را به عنوان عنصر انسجام بخش بررسی و تحلیل کند. نتایج نشان می دهد خطبه های نهج البلاغه از التفات های شش گانه در ضمایر ، عدد ، صیغه ها ، حروف ، ساختار نحوی و واژگان بهره برده است. این هنرسازه در خطبه های بلند کاربرد بیشتری داشته و در خطبه های کوتاه به کار نرفته و یا از بسامد کمتری برخوردار است و با قرار گرفتن در محور همنشینی و جانشینی با برخی از مولفه های انسجام بخش در زبان شناسی دارای تناظر است و در انسجام خطبه ها نقش ایفا می کند.