ارزیابی تأثیر سرریز فناوری ناشی از سرمایه‎گذاری مستقیم خارجی بر بهره‎وری نیروی کار در صنایع کارخانه‎ایی ایران

براساس نظر بسیاری از اقتصاددانان، شکاف قابل توجه درآمد سرانه بین کشورهای توسعه‎یافته و در حال‏ توسعه ناشی از شکاف بزرگ فناوری بین آن ها است. نتایج مطالعات تجربی بیان می‏کنند، اگر کشورهای درحال‏ توسعه با محدودیت توسعه فناوری مواجه‎اند، می‎توانند از کانال جریان ورودی سرمایه‎گذاری مستقیم خارجی اقدام به کاهش شکاف فناوری کنندکه اینکار منجر به انتقال فناوری و در نتیجه‎ افزایش بهره‎وری می‎شود. انتقال فناوری با این شیوه را سرریز فناوری می‎نامند. سرریز فناوری سرمایه‎گذاری مستقیم خارجی، واردات فناوری و مخارج تحقیق‏ و توسعه داخلی، علاوه بر نهاده‎های سنتی تولید (نیروی کار و موجودی سرمایه) می‎توانند از طریق توسعه فناوری، بهره‎وری نیروی کار و در نتیجه عملکرد بخش صنعت را تحت تاثیر قرار دهند. با توجه به نقش تعیین‎کننده بخش صنعت در اقتصاد ایران، هدف مطالعه حاضر، بررسی اثر سرریز فناوری ناشی از سرمایه‎گذاری مستقیم خارجی بر بهره‎وری نیروی کاردر صنایع کارخانه‎ای ایران در سال‎های 1390-1376 است. این پژوهش با استفاده از روش داده‎های تابلویی به این نتیجه می‎رسد که سرریز فناوری ناشی از سرمایه‎گذاری مستقیم خارجی تاثیر مثبت و معنی‎داری بر بهره‎وری نیروی کار دارد. همچنین، تاثیر مخارج تحقیق و توسعه داخلی و واردات فناوری بر بهره‎وری نیروی کار مثبت و معنی‎دار است.