بررسی کارایی نظام مالیاتی ایران طی دوره 1393- 1359: با تاکید بر شناوری و کشش مالیاتی

هدف اصلی این مقاله بررسی کارایی نظام مالیاتی ایران به وسیله دو شاخص شناوری و کشش مالیاتی است. بدین منظور با بکارگیری داده های درآمد و پایه مالیاتی انواع مالیات ها طی دوره 1393-1359، در ابتدا شناوری با استفاده از مدل ARDL و الگوی ECM برآورد، و سپس با کنترل سیاست مالیاتی کشش مالیاتی تخمین زده شد. در نهایت، حساسیت تخمین های شناوری به تورم و سیکل های تجاری بررسی شد. نتایج نشان می دهد که در بلندمدت شناوری و کشش انواع مالیات ها تقریبا برابر هستند. اما در کوتاه مدت کشش بالاتر از شناوری است. بر این اساس سیاست های مالیاتی اتخاذ شده نقش چندانی در افزایش درآمدهای مالیاتی نداشته، و افزایش درآمدهای مالیاتی تنها ناشی از رشد پایه مالیاتی است. همچنین تورم تنها در کوتاه مدت بر مقادیر شناوری اثر داشته، و شناوری بلندمدت مستقل از تغییرات تورم است. به علاوه مالیات های مستقیم نسبت به سیکل های تجاری انعطاف پذیری ندارند، و صرفا مالیات بر کالاها و خدمات دارای رفتار موافق سیکلی است.