مطالعه کانه زائی آهن بغل بید با استفاده از شواهد زمین شناسی، کانی شناسی و ژئوشیمی، سنگان خواف در شمال خاوری ایران

کانه زایی آهن بغل بید یکی از آنومالی های خاوری معدن آهن سنگان است. این منطقه از نظر زمین شناسی در بخش شمال خاوربلوک لوت واقع شده است. در این منطقه واحدهای دگرگونی و رسوبی پالیوزوییک و مزوزوییک همچون شیست، فیلیت و ماسه سنگ در کنار واحدهای آذرین ترشیاری و سنگ های رسوبی نیوژن قرار گرفته اند. کانه زایی آهن با تشکیل هماتیت در بخش بالای یک واحد برش ولکانیکی به درازای بیش از یک کیلومتر رخ داده است. سنگ های فرودیواره عمدتا برش، لیتیک توف و ماسه سنگ و سنگ های فرادیواره دایک های نیمه ژرف گرانودیوریتی می باشند. هماتیت در فضاهای خالی بین برش ها جای گرفته است که نشان دهنده دیرزاد بودن کانه زایی است. باریت، کلسیت و کوارتز نیز در شکستگی ها و فضاهای خالی افق آهن دار تشکیل شده است. علاوه بر آهن، کانه زایی مس نیز به صورت رگه های کوارتز حاوی کالکوپیریت و مالاکیت در سنگ های فرودیواره تشکیل شده است. مقادیر اکسید آهن در افق آهن دار از 8 تا 55 درصد وزنی متغیر است. در این افق، میزان کروم، وانادیوم و فسفر کم می باشند درحالی که عناصری مثل باریم، آرسنیک، نقره و آنتیموان زیاد می باشند، و عناصر LREE و LILE به ترتیب نسبت به HREE و HFSE غنی شدگی نشان می دهند. با توجه به مشخصات زمین شناسی، کانی شناسی و ژیوشیمی، ساخت و بافت، الگوی REE، کانه زایی آهن بغل بید از نوع گرمابی است. احتمالا سیالات گرمابی آهن را از سنگ های آذرآواری شسته و در بخش برشی که نفوذپذیری بالایی داشته است، حمل و به صورت هماتیت متمرکز کرده است.