هیدروژئوشیمی رودخانه گرگانرود در محدوده شهر گنبدکاووس، استان گلستان

رودخانه ها از منابع اصلی تامین آب برای مصارف شرب و کشاورزی هستند و ارزیابی کیفیت آنها بسیار حایز اهمیت است. هدف از این مطالعه، تعیین فرآیندهای طبیعی و انسانی موثر بر کیفیت آب رودخانه گرگانرود و شاخه های فرعی آن در محدوده شهر گنبدکاووس می باشد. رودخانه گرگانرود بزرگترین رودخانه در استان گلستان (شمال شرق ایران) است. در طی سال های گذشته این رودخانه دریافت کننده فاضلاب های مختلف شهری، کشاورزی و صنعتی به ویژه در محدوده شهر گنبدکاووس بوده است. به منظور ارزیابی کیفیت شیمیایی آب رودخانه گرگانرود و بررسی عوامل موثر بر ویژگی های کیفی در محدوده مورد مطالعه، 37 نمونه آب و 6 نمونه فاضلاب برداشت شد و پارامترهای فیزیکوشیمیایی و غلظت یون های اصلی اندازه گیری گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، pH و EC نمونه های آب در محدوده شهر در اثر تخلیه رواناب های شهری و یا ورود شاخه های فرعی، که pH و EC پایین تری نسبت به شاخه اصلی دارند، کاهش می یابد. به دلیل رخداد فرآیند نیترات زدایی، غلظت نیترات در نمونه های محدوده شهر نسبت به سایر نمونه ها پایین تر است. تیپ اغلب نمونه های آب رودخانه گرگانرود و شاخه های فرعی به ترتیب سولفاته سدیک و بی کربناته سدیک می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده، اتصال شاخه های فرعی باعث بهبود کیفیت آب رودخانه برای مصارف شرب و کشاورزی شده است. در طی مسیر رودخانه، فرآیندهای طبیعی شامل انحلال کانی ها (هالیت، ژیپس و انیدریت) و تبادل یونی، و نیز فعالیت انسان (تخلیه پساب های کشاورزی و شهری) باعث افت کیفیت آب رودخانه شده است.