چگونه یک گزارش کوتاه بنویسیم؟

گزارش های کوتاه (Short reports) زمانی به رشته تحریر در می آیند که داده های حاصل از یک مطالعه آنقدر زیاد نباشد که نوشتن یک مقاله کامل را توجیه نماید [1]. هم چنین، برخی مجلات نیز علاقمند هستند تا نتایج مطالعاتی که از نظر آماری معنی دار نشده اند را در قالب یک گزارش کوتاه چاپ نمایند [2]. در چنین مواقعی، نویسندگان می توانند با نوشتن یک گزارش کوتاه نه تنها احتمال چاپ نتایج مطالعه خود را افزیش دهند، بلکه احتمال خوانده شدن آن را نیز ارتقاء بخشند. گزارش های کوتاه دارای ساختار مقالات کامل هستند. یعنی علاوه بر خلاصه، از مقدمه، مواد و روش ها، نتایج و بحث برخوردار می باشند. با این وجود، به خاطر نوع مقاله، تمامی این اجزاء اصلی به شکل کوتاه تری نسبت یه یک مقاله کامل گزارش می گردند [1]. مجلات گوناگون، دستورالعمل های متفاوتی برای نگارش یک گزارش کوتاه ارایه می نمایند. با این وجود، سقف نگارش یک گزارش کوتاه معمولا 1000 کلمه در نظر گرفته می شود. بنابراین، نویسندگان پس از یک مقدمه کوتاه و روشن، به بیان مهم ترین نکات در روش کار خود پرداخته و سعی می کنند که نتایج اصلی مطالعه خود را در قالب یک یا حداکثر دو جدول یا نمودار نشان دهند. سپس بر اساس این نتایج، بحث مختصر و مفیدی را پیرامون یافته های مطالعه خود به عمل آورند. حداکثر تعداد منابع یک گزارش کوتاه بین ده تا پانزده مورد می باشد که مانند هر نوع مقاله علمی دیگر باید شامل مهم ترین، مرتبط ترین و به روزترین منابع باشد [3]. برای نوشتن یک گزارش کوتاه توصیه شده است که اولین نسخه مقاله، دو برابر نسخه نهایی مقاله تهیه شود. یعنی نویسندگان با یک نسخه 2000 کلمه ای کار خود را آغاز خواهند کرد. سپس در تجدید نظرهای مکرری که به عمل می آورند، کلمات و جملات اضافی را حذف کرده و نتیجه کار خود را در 1000 کلمه به پایان خواهند برد. به خاطر حجم کم مقاله، معمولا داوری مقالات گزارش کوتاه زودتر انجام خواهد شد. هم چنین، باز به خاطر حجم کم مقاله ممکن است خوانندگانی که وقت کمی برای مطالعه دارند، خواندن گزارش های کوتاه را در اولویت فهرست مقالات مورد مطالعه خود قرار دهند. بنابراین، همان طور که گفته شد گزارش های کوتاه در صورتی که به درستی به رشته تحریر در آیند از احتمال چاپ و مطالعه بیش تری برخوردار خواهند بود [1]. نکته ی مهم دیگر که اشاره به آن ضروری است، این است که نوع مطالعه مثلا گزارش کوتاه، مقاله کامل یا نامه به سردبیر نیست که اهمیت آن مقاله را منعکس می نماید. بلکه یافته هایی که در یک مقاله گزارش می گردد است که منعکس کننده اهمیت آن مقاله می باشد. تقریبا همه افرادی که در علوم سلامت مشغول به پژوهش هستند با مقاله معروف واتسون Watson و کریک Crick آشنا هستند. این دو دانشمند در سال 1953 میلادی نتیجه مطالعه خود بر روی ساختمان مارپیچی DNA را در نشریه معتبر Nature به چاپ رساندند [4]. این مقاله فقط دارای 941 کلمه بود. اما پس از چاپ از چنان اهمیتی برخوردار گردید که باعث شد تا جایزه نوبل در رشته پزشکی را در سال 1962 میلادی برای نویسندگان خود به ارمغان آورد [1]. نظر به اهمیت مقالات گزارش کوتاه، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان برای سالیان متمادی است که بررسی، چاپ و انتشار این قبیل مقالات را در دستور کار خود قرار داده است. معمولا در هر شماره از مجله دانشگاه، یک یا دو گزارش کوتاه به زیور طبع آراسته می گردد. مقالات گزارش کوتاه تهیه شده برای مجله دانشگاه باید مشتمل بر هزار کلمه، حداکثر یک یا دو جدول و پانزده رفرانس باشند.