بررسی عوامل موثر بر رشد بهره وری کل عوامل تولید با تاکید بر سرمایه انسانی و انرژی های تجدیدپذیر و تجدید ناپذیر

این مقاله به بررسی تاثیر عوامل اثرگذار بر بهره وری کل عوامل به ویژه نوع مصرف انرژی و سرمایه انسانی طی دوره زمانی 1980 تا 2014 (1393-1359) در ایران پرداخته است. در این راستا با توجه به وجود مشکل درون زایی در مدل، عوامل تاثیرگذار بر رشد بهره وری کل عوامل در ایران در قالب پنج مدل مختلف با استفاده از روش GMM برآورد شد. بر اساس یافته های پژوهش، شدت استفاده از سوخت های فسیلی به طور قابل توجهی بهره وری کل عوامل را در ایران کاهش می دهد. همچنین درجه باز بودن تجاری، شدت استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری کل عوامل با یک دوره تاخیر از عوامل افزاینده ی بهره وری کل عوامل در ایران هستند. در نهایت نتایج نشان دهنده ی آن است که نه تنها سرمایه انسانی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی طی دوره زمانی پژوهش، در بهره وری کل عوامل در ایران نقشی نداشتند بلکه نقش اثر تعاملی آن ها در بهره وری نیز تایید نشد.