شناسایی و مدیریت ویروس موزائیک خیار در مزارع سرخارگل (Echinacea purpurea)

سرخارگل یکی از مهم ترین گیاهان دارویی مورد استفاده در صنایع داروسازی با خواص ضد قارچی، باکتریایی و ویروسی است. ویروس ها از عوامل مهم خسارت زای محصولات کشاورزی می باشند. گیاهان دارویی نیز، از حمله آنها در امان نیستند. تاکنون 10 ویروس گیاهی آلوده کننده گیاه سرخارگل، در دنیا گزارش شده است که تقریبا همه آن ها، از جمله ویروس موزاییک خیار (Cucumber mosaic virus, CMV)، بیماری های مهم و خسارت زایی را ایجاد می نمایند. طی بازدید های به عمل آمده در سال 1397، از مزارع استان اصفهان، علایمی نظیر موزاییک، زردی و تاولی شدن سطح برگ ها در بوته های سرخارگل مشاهده شد. جهت بررسی آلودگی نمونه های جمع آوری شده به ویروس، از روش نسخه برداری معکوس واکنش زنجیره ای پلیمراز (RT-PCR) استفاده شد. نتایج آزمون یاد شده با همانندسازی قطعه 867 جفت باز، به وسیله آغازگرهای اختصاصی طراحی شده برای تکثیر قسمتی از ژن پروتئین پوششی در نمونه های دارای علایم و فقدان آن در گیاه سالم نشان دهنده آلودگی نمونه های مذکور به CMV بود. از آنجایی که در گیاهان دارویی استفاده از سموم شیمیایی علیه ویروس ها و ناقلین آن ها قابل قبول نیست، به همین دلیل تشخیص به موقع آلودگی، اطلاعات مربوط به علایم بیماری و خصوصیات عامل بیماری زا کمک به پیشگیری از این بیماری می کند. بنابراین بازدید دایمی مزارع سرخارگل، توسط کارشناسان مجرب، رعایت بهداشت زراعی، استفاده از بذور سالم و حذف گیاهان آلوده ضرورت دارد. همچنین علف های هرز به عنوان منبع بالقوه آلودگی می تواند تاثیر بسزایی در گسترش بیماری داشته باشند و مدیریت آنها در مزرعه و اطراف آن یکی از روش های پیشگیری از بیماری و کاهش احتمال وقوع آن می باشند.