تاثیر نانوذرات اکسید آهن عامل دار و کود شیمیایی سولفات روی بر گونه بندی روی در خاک و جذب روی در گندم

امروزه یکی از راه های مقابله با کمبود عناصر غذایی کم مصرف کاربرد مواد نانو به منظور افزایش قابلیت دسترسی عناصری مانند روی برای گیاهان است. بنابراین، این مطالعه برای بررسی تاثیر نانوذرات اکسید آهن عامل دار و کود شیمیایی سولفات روی بر شکل های شیمیایی روی در فاز محلول خاک و همبستگی آن با غلظت و جذب روی در گندم صورت گرفت. این مطالعه در قالب طرح کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل نانوذرات اکسید آهن عامل دار هیدروکسیل (OH)، کربوکسیل (COOH) و آمین (NH2) هر کدام در سه مقدار (100، 200 و 300 میلی گرم بر کیلوگرم)، سولفات روی (ZnSO4) (به مقدار 40 کیلوگرم در هکتار) و تیمار شاهد (بدون استفاده از نانوذرات اکسید آهن) بود. پس از اتمام دوره کشت ویژگی های شیمیایی خاک از جمله پ.هاش، روی قابل دسترس و کربن آلی محلول و مقدار غلظت و جذب روی در گیاه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که پ.هاش، روی قابل دسترس و مقدار کربن آلی محلول خاک به شکل معنی داری تحت تاثیر تیمارهای آزمایش قرار گرفت. نتایج حاصل از مدل ژیوشیمیایی Visual MINTEQ نشان داد که بیشترین مقدار گونه آزاد روی در تیمار نانوذرات اکسید آهن کربوکسیل دار به مقدار 300 میلی گرم در کیلوگرم خاک به دست آمد. همچنین تیمارهای آزمایش به شکل معنی داری غلظت گونه روی ترکیب شده با ترکیبات آلی (Zn-DOM) را تحت تاثیر قرار داد. وجود ضرایب همبستگی به نسبت بالا و مثبت و معنی دار بین غلظت و جذب روی در گندم با گونه های روی آزاد و کمپلکس شده با ترکیبات آلی در محلول بیانگر این است که می توان این گونه ها را به عنوان گونه های قابل دسترس روی در محلول خاک درنظر گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد نانوذرات اکسید آهن عامل دار به بهبود شرایط خاک به افزایش قابلیت دسترسی روی کمک می کند.