برآورد بهره وری و بازده مصرف آب گندم (رقم شیراز) در مقادیر مختلف کم آبیاری و کمبود نیتروژن

با توجه به محدودیت منابع آب و رشد روزافزون جمعیت، حفظ امنیت غذایی و حفاظت از محیط زیست به یک معضل جهانی تبدیل شده که یکی از راهکارهای پیشنهاد شده برای آن، افزایش بهره وری آب محصولات کشاورزی است. با بهینه سازی مصرف آب و کود می توان آلودگی آب های زیر زمینی را کاهش و بهره وری آب و نیتروژن را افزایش داد. در این تحقیق، هدف بررسی ارتباط میان بهره وری و بازده مصرف آب در مقادیر مختلف آب آبیاری و کود نیتروژن بود. مطالعه انجام شده برای محصول گندم (Triticum aestivum L.) رقم شیراز در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز بر پایه طرح آماری کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 1389-1388 و 1390-1389 بود. تیمار های آبیاری از صفر تا 120 درصد عمق آبیاری کامل و تیمارهای کودی از صفر تا 138 کیلوگرم بر هکتار نیتروژن درنظر گرفته شد. همبستگی بین بهره وری آب و بازده مصرف آب با مجموع آب آبیاری و باران، تبخیر- تعرق و مقدار نیتروژن موجود در خاک بررسی شد. از داده های سال اول زراعی برای واسنجی معادلات و داده های سال دوم زراعی برای اعتبارسنجی آنها استفاده شد. از بین معادله های ارایه شده در این پژوهش معادله های واسنجی شده از طریق نسبت های بدون بعد مجموع آب آبیاری و بارندگی، تبخیر- تعرق و مجموع نیتروژن به کار رفته و باقی مانده در خاک نسبت به مقادیر آنها در آبیاری کامل و کود نیتروژن حداکثر برای محاسبه بهره وری مجموع آب آبیاری و بارندگی و بازده مصرف آب به عنوان مناسب ترین روش پیشنهاد شد، و ضریب تعیین (R2) برای آنها به ترتیب برابر 0/88 و 0/93 و جذر میانگین مربعات خطای نرمال شده (NRMSE) برابر 0/2 و 0/13 بود که دقت خوبی را نشان می دهد.