ارزیابی یکنواختی توزیع دوز در تکنیک پرتودهی فوتونی تمام بدن در هندسه قدامی خلفی مقابل-موازی با استفاده از شتاب دهنده خطی واریان مدل Clinac 2100C/D

تابش تمام بدن (Total body irradiation, TBI) تکنیکی است که عموما به عنوان بخشی از رژیم آمادگی بیمار برای پیوند مغز استخوان استفاده می شود. هدف از این مطالعه معرفی و پیاده سازی روشی مناسب برای TBI روی فانتوم شبه انسان در بیمارستان امام خمینی تهران می باشد.

مطالعه تجربی کنونی از مهر 1396 تا آبان 1397 با هدف پیاده سازی تکنیک  TBIدر انستیتو کانسر بیمارستان امام خمینی تهران صورت گرفت. بدین منظور، مقادیر دوز عمقی و آهنگ دوز در شرایط TBI و در فانتوم همگن اندازه گیری شدند. از فیلم های گاف کرومیک EBT3 (EBT3 GafchromicTM film) برای اندازه گیری مقدار دوز جذبی در نواحی مختلف فانتوم استفاده شد. تابش دهی فانتوم شبه انسان در هندسه قدامی خلفی مقابل- موازی و با پرتوهای فوتونی  MV18 انجام شد. از بلاک های سروبند (Cerrobend blocks) برای حفاظت ریه ها استفاده شد. سپس با آنالیز فیلم های تابش دیده، یکنواختی توزیع دوز اندازه گیری شد.

یافته ها:

 یکنواختی توزیع دوز در محدوده 01/1%- تا 82/11%+ قرار گرفت. تفاوت بین میزان دوز محاسبه شده و اندازه گیری شده در نقطه تجویز دوز برابر با 73/2%- بود. مقدار دوز دریافتی ریه در شش فرکشن با استفاده از بلاک ریوی برابر با 18/765 سانتی گری اندازه گیری شد.

نتیجه گیری: 

تکنیک پیاده شده در اکثر نقاط بدن به یکنواختی دوز در محدوده قابل قبول 10±% دست یافت. صحت دوز در محدوده قابل قبول واقع شد. مقدار دوز ریه با استفاده از شیلد ریوی تا حد مطلوب کاهش یافت. این تکنیک روشی ساده و مقرون به صرفه است که نیازی به تکنیک های دوزیمتری پیچیده ندارد. طبق نتایج به دست آمده، تکنیک معرفی شده دارای شرایط لازم برای پیاده سازی در بیمارستان امام خمینی می باشد.