آینده پژوهی وقوع نظام اداری همگرا در ایران

جریان نوپدید فناوری ‌های همگرا (انبیک یا شزان) که از ترکیب چهار فناوری پیشرفته (شامل ریز فناوری، زیست فناوری، فناوری اطلاعات و علوم شناختی) حاصل آمده است، تمامی برساخته های اجتماعی بشر ازجمله سازمان و نظام اداری را تحت‌تاثیری شدید و انقلابی قرار خواهد داد. این مقاله می کوشد تا نحوه حضور جریان همگرایی فناورانه شزان در نظام اداری ایران را آینده نگاری کند و سناریوهای محتمل از وقوع نظام اداری همگرا در این کشور را تشریح نماید. تحقیق کیفی و توصیفی حاضر با تکنیک پویش محیطی، عوامل موثر بر همگرایی فناورانه را شناسایی و با تکنیک تحلیل شبکه اجتماعی و نرم افزار UCINET آن ها را اولویت بندی می ‌کند. سپس با انتخاب دو عامل اولویت دار و استفاده از تکنیک سناریونویسی، آینده ‌های فراروی نظام اداری کشور ترسیم می‌ شود. یافته ‌های این پژوهش نشان می‌‌دهد که از میان عوامل هفت گانه موثر بر همگرایی فناورانه در ایران، «ظرفیت ‌های فناورانه» و «محیط سیاسی» با بالاترین مقدار شاخص‌ های مرکزیت بینابینی و مرکزیت درجه ای به‌عنوان عوامل اولویت دار شناخته می ‌شوند و از تعامل عدم قطعیت های مربوط به این دو عامل، چهار سناریو (شامل پیشتاز/ دنباله رو/ منزوی/ خاموش) برای وقوع نظام اداری همگرا قابل پیش ‌بینی است. این مطالعه نشان می ‌دهد که نظام اداری جمهوری اسلامی ایران، ناگزیر تحت‌تاثیر جریان همگرایی فناورانه قرار خواهد گرفت، اما چگونگی این تاثیرپذیری به‌شدت وابسته به دو عامل اصلی شامل شرایط سیاسی جامعه و توانمندی‌ های فناورانه است.